آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
در اقدامی که نشان از تأثیر فشارهای بینالمللی دارد، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، دستور توقف طرحهای الحاق کرانه باختری را صادر کرد. این تصمیم در پی موج گسترده محکومیتهای منطقهای و بینالمللی اتخاذ شده است. طرح الحاق کرانه باختری که اخیرا در کنست اسرائیل به تصویب رسیده بود، با مخالفتهای شدید جامعه بینالمللی روبرو شده بود. این مخالفتها به حدی بود که حتی متحد اصلی این رژیم نیز موضعی مخالف اتخاذ کرد. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در مصاحبهای با مجله تایم به صراحت اعلام کرد که الحاق کرانه باختری رخ نخواهد داد. او دلیل این امر را تعهداتی عنوان کرد که به کشورهای عربی داده است.
ترامپ با قاطعیت افزود که در صورت ضمیمه کردن کرانه باختری توسط اسرائیل، تمام حمایتهای آمریکا از این رژیم متوقف خواهد شد. این اعلام موضع، ضربهای سنگین به برنامههای توسعهطلبانه اسرائیل محسوب میشود. تصمیم نتانیاهو برای توقف این طرح، نشاندهنده تأثیر مستقیم فشارهای دیپلماتیک و بینالمللی بر سیاستهای این رژیم است. به نظر میرسد تهدید ترامپ مبنی بر قطع حمایتها، کارساز بوده است. این رویداد را میتوان پیروزی مهمی برای دیپلماسی فلسطین و کشورهای مخالف توسعهطلبی اسرائیل دانست.
اتخاذ این تصمیم از سوی نتانیاهو در شرایطی صورت میگیرد که اسرائیل با چالشهای داخلی و خارجی متعددی روبرو است. فشارهای بینالمللی و تغییر مواضع متحدان، فضای مانور این رژیم را محدود کرده است. این توسعه سیاسی نشان میدهد که حتی قدرتمندترین متحدان اسرائیل نیز در مواردی که منافع ملی خود را در خطر ببینند، از حمایت بیقید و شرط دست برمیدارند. درسی که باید برای سیاستگذاران این رژیم هویدا باشد.
عوامل بینالمللی مؤثر بر تصمیم نتانیاهو
تصمیم نتانیاهو برای توقف طرح الحاق تحت تأثیر سه عامل بینالمللی کلیدی قرار داشت: اول، موضع صریح دونالد ترامپ در مخالفت با الحاق و تهدید به قطع حمایتها؛ دوم، فشارهای فزاینده اتحادیه اروپا و سایر قدرتهای جهانی؛ و سوم، نگرانی از تشدید تنشها با کشورهای عربی که روابط خود با اسرائیل را عادیسازی کردهاند. این سه عامل در کنار هم، فضای بینالمللی را به شدت مخالف این طرح تبدیل کرده بود.
تأثیر مواضع ترامپ بر روابط آمریکا و اسرائیل
اظهارات ترامپ در مصاحبه با تایم، نقطه عطفی در روابط واشنگتن-تل آویو محسوب میشود. برای اولین بار، یک رئیسجمهور آمریکا به صراحت تهدید به قطع حمایت از اسرائیل کرده است. این موضعگیری نشان میدهد که حتی در دوره ریاست جمهوری ترامپ که نزدیکترین روابط را با اسرائیل داشته، منافع ملی آمریکا در اولویت قرار دارد. این موضوع میتواند سابقه مهمی برای آینده روابط دو طرف باشد.
پیامدهای منطقهای توقف طرح الحاق
توقف طرح الحاق کرانه باختری پیامدهای مهمی برای معادلات منطقهای دارد. از یک سو، این تصمیم میتواند موجب کاهش تنشها با کشورهای عربی، به ویژه امارات و بحرین که به تازگی روابط خود با اسرائیل را عادی کردهاند، شود. از سوی دیگر، این عقبنشینی میتواند موقعیت گروههای مقاومت را در مقابل اسرائیل تقویت کند، چرا که نشان میدهد فشار و مقاومت میتواند موجب عقبنشینی دشمن شود.
تأثیر این تصمیم بر تحولات داخلی فلسطین
این توسعه سیاسی میتواند بر تحولات داخلی فلسطین نیز تأثیرگذار باشد. از یک سو، میتواند موجب تقویت موضع تشکیلات خودگردان فلسطین در مذاکرات آینده شود. از سوی دیگر، ممکن است موقعیت گروههای مقاومت را نیز تقویت کند، چرا که آنان همواره بر بیاثر بودن مذاکرات و مؤثر بودن مقاومت تأکید داشتهاند. این موضوع میتواند بر رقابتهای داخلی فلسطینیان نیز اثر بگذارد.
چشمانداز آینده برنامههای توسعهطلبانه اسرائیل
این عقبنشینی میتواند نشاندهنده تغییر در محاسبات راهبردی اسرائیل باشد. اگرچه این رژیم همچنان به سیاستهای توسعهطلبانه خود ادامه خواهد داد، اما احتمالاً در آینده نزدیک با احتیاط بیشتری عمل خواهد کرد. این رویداد نشان داد که حتی با حمایتهای بیسابقه آمریکا، محدودیتهایی برای اقدامات یکجانبه اسرائیل وجود دارد. این درس ممکن است بر رفتار آینده این رژیم در سایر پروندهها نیز تأثیر بگذارد.