آسیانیوز ایران؛ سرویس اقتصادی:
صنعت موتورسیکلت ایران که سالهاست به عنوان یکی از بخشهای نسبتاً باثبات در میان صنایع خودرویی کشور شناخته میشود، این روزها نفسهای آخر را میکشد. هشدارهای پیدرپی از سوی فعالان این صنعت، از رسیدن به نقطه بحرانی حکایت دارد. در تازهترین اظهارنظر، دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت پرده از واقعیت تلخی برداشته است: از ابتدای سال جاری تا امروز، هیچ ارزی برای واردات قطعات و مواد اولیه مورد نیاز این صنعت تخصیص نیافته است. این یعنی چرخه تولید در آستانه توقف کامل قرار دارد. انبارهای واحدهای تولیدی که همیشه به عنوان ضربهگیر صنعت عمل میکردند، امروز تنها برای دو تا سه ماه آینده ذخیره دارند. پس از این مدت، اگر وضعیت تأمین ارز بهبود نیابد، خطوط تولید یکی پس از دیگری متوقف خواهند شد.
این بحران در حالی رخ داده که صنعت موتورسیکلت در سالهای گذشته، برخلاف صنعت خودروسازی که همواره با حاشیهها و انتقادات فراوان روبرو بوده، توانسته بود با آرامش نسبی به کار خود ادامه دهد. اما اکنون به نظر میرسد این صنعت نیز به گرداب مشکلات اقتصادی کشور کشیده شده است. مشکلات حوزه واردات و مسائل گمرکی، دو چالش عمدهای هستند که امروز گریبانگیر تولیدکنندگان موتورسیکلت شدهاند. این مشکلات باعث شده است که زنجیره تأمین قطعات با اختلال جدی مواجه شود. دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت با بیان اینکه «اگر ذخایر انبارها تأمین نشود در ماههای آینده این صنعت و تولید آن با چالش روبرو خواهد شد»، از مسئولان خواسته است تا هرچه سریعتر برای رفع این مشکل چارهاندیشی کنند. این هشدار در شرایطی مطرح میشود که موتورسیکلت برای بسیاری از خانوارهای ایرانی، به ویژه قشرهای کمدرآمد و زحمتکش، تنها وسیله نقلیه قابل دسترس است. توقف تولید این وسیله نقلیه میتواند تأثیرات اجتماعی گستردهای داشته باشد. صنعت موتورسیکلت ایران که روزی به عنوان یکی از صنایع پیشرو در منطقه شناخته میشد، امروز در آستانه یکی از سختترین بحرانهای تاریخ خود قرار دارد. آینده این صنعت به تصمیمگیری سریع و عاقلانه مسئولان بستگی دارد.
تحلیل وضعیت زنجیره تأمین و موجودی انبار
وضعیت فعلی انبارها نشان میدهد که صنعت موتورسیکلت تنها برای ۲ تا ۳ ماه دیگر میتواند به تولید ادامه دهد. این یعنی صنعت در آستانه یک بحران جدی قرار دارد. زنجیره تأمین قطعات موتورسیکلت به شدت به واردات وابسته است. بسیاری از قطعات الکترونیکی، سیستمهای ایمنی و قطعات موتور از خارج از کشور تأمین میشوند. عدم تخصیص ارز از ابتدای امسال، به معنای قطع شدن زنجیره تأمین است. حتی اگر امروز ارز تخصیص یابد، بازگشت به شرایط عادی حداقل ۳ تا ۴ ماه زمان خواهد برد.
تأثیرات اقتصادی و اجتماعی توقف تولید
توقف تولید موتورسیکلت میتواند به افزایش قیمتهای افسارگسیخته در بازار منجر شود. این امر فشار اقتصادی زیادی بر قشرهای کمدرآمد وارد خواهد کرد. صنعت موتورسیکلت هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرده است. توقف تولید میتواند به بیکاری گسترده در این بخش بینجامد. موتورسیکلت به عنوان وسیله نقلیه ضروری برای بسیاری از مشاغل خرد و زحمتکشان جامعه عمل میکند. اختلال در تولید میتواند بر معیشت این قشرها تأثیر منفی بگذارد.
چالشهای حوزه واردات و گمرک
مشکلات گمرکی یکی از موانع اصلی پیش روی صنعت است. تشریفات اداری پیچیده و طولانی، روند واردات قطعات را با کندی مواجه کرده است. نوسانات نرخ ارز و عدم شفافیت در تخصیص ارز، برنامهریزی بلندمدت را برای تولیدکنندگان غیرممکن کرده است. این عدم قطعیت، سرمایهگذاری در بخش تولید را با ریسک زیادی مواجه میکند. تحریمهای بینالمللی نیز دسترسی به برخی قطعات را محدود کرده است. این مسئله به ویژه برای قطعات با تکنولوژی بالا چالشبرانگیز است.
راهکارهای کوتاهمدت و بلندمدت
در کوتاهمدت، تخصیص فوری ارز به واردات قطعات حیاتی ضروری است. این اقدام میتواند از توقف کامل تولید جلوگیری کند. تسهیل فرآیندهای گمرکی و کاهش بروکراسی اداری میتواند به بهبود وضعیت زنجیره تأمین کمک کند. ایجاد خطوط سبز برای قطعات صنعت موتورسیکلت میتواند راهگشا باشد. در بلندمدت، توسعه تولید داخلی قطعات و کاهش وابستگی به واردات باید در دستور کار قرار گیرد. این امر نیازمند سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه است.
چشمانداز آینده صنعت موتورسیکلت
آینده صنعت موتورسیکلت به سیاستهای کلان اقتصادی کشور وابسته است. ثبات اقتصادی میتواند به بازیابی این صنعت کمک کند. تغییر به سمت تولید موتورسیکلتهای برقی میتواند فرصت جدیدی برای صنعت ایجاد کند. این تغییر نیازمند حمایت دولت و سرمایهگذاری بخش خصوصی است. با کشورهای همسایه برای صادرات میتواند به رشد صنعت کمک کند. بازارهای منطقهای پتانسیل خوبی برای صنعت موتورسیکلت ایران دارند.