آسیانیوز ایران؛ سروسی فرهنگی هنری:
جامعه موسیقی ایران یکی از استادان برجسته و پیشکسوت خود را از دست داد. چیستا غریبگرکانی، نوازنده چیرهدست پیانوی کلاسیک و مدرس پرتلاش موسیقی، پس از سالها فعالیت هنری و آموزشی درگذشت. غریبگرکانی در خانوادهای اهل هنر و فرهنگ متولد شد. پدرش زندهیاد غلامحسین غریبگرکانی، از نویسندگان، شاعران و موسیقیدانان برجسته کشور بود که مدیریت هنرستان عالی موسیقی و پژوهش در حوزه موسیقی نواحی ایران را نیز بر عهده داشت.
از همین رو، چیستا از کودکی در فضایی آکنده از موسیقی رشد یافت و از ۹ سالگی وارد هنرستان عالی موسیقی شد. سه سال نخست آموزش پیانوی کلاسیک را در این هنرستان گذراند و سپس به مدت هفت سال نزد امانوئل ملیک اصلانیان، از استادان برجسته موسیقی، به تحصیل ادامه داد. پس از دریافت دیپلم، عشق به موسیقی او را راهی انگلستان کرد. غریب در کالج ترینیتی لندن، یکی از معتبرترین مراکز آموزش موسیقی جهان، در رشتههای اجرا و تدریس زیر نظر استادانی چون آلفرد کیچین به تحصیل پرداخت.
پس از پنج سال تحصیل در انگلیس، چیستا غریب به ایران بازگشت و فعالیت آموزشی خود را آغاز کرد. اولین تجربه تدریس او در کانون چنگ به مدیریت محمدرضا گرگینزاده بود، مکانی که بسیاری از هنرمندان نامدار موسیقی کلاسیک ایران در آن تدریس میکردند. وی سپس در مدرسه هنر و ادبیات صدا و سیما به تدریس سلفژ و تئوری موسیقی پرداخت و در کنار آن، گروه کر کودکان را تشکیل داد. این گروه کر اجرای بسیاری از قطعات آوازی کودکانه آن دوران را بر عهده داشت.
از اوایل دهه ۱۳۷۰، چیستا غریب به تدریس تخصصی پیانوی کلاسیک در دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی پرداخت. او با عشق و دقت تا سالهای پایانی عمرش به پرورش نسل جدید نوازندگان پیانو در ایران ادامه داد. فعالیتهای هنری چیستا غریبگرکانی تنها به تدریس محدود نبود. او در زمینه آهنگسازی نیز فعال بود و بیش از دوازده سال در مراکز مختلف به آموزش و فعالیت هنری پرداخت.
تحلیل سیر آموزشی و هنری
چیستا غریبگرکانی نمونه کامل هنرمندی است که از سیستم آموزشی منسجم بهره برده است. شروع آموزش از ۹ سالگی در هنرستان عالی موسیقی، پایههای محکمی برای او ایجاد کرد. تحصیل نزد استادانی چون امانوئل ملیک اصلانیان و آلفرد کیچین نشان از بهرهمندی از بهترین اساتید موسیقی دارد. این امر به غنای هنری و تکنیک او افزوده است. ترکیب آموزش در ایران و انگلستان، باعث تلفیق مکاتب مختلف موسیقی در کار او شد. این ویژگی در هنرمندان موسیقی کلاسیک ایران کمیاب است.
نقش در توسعه آموزش موسیقی کلاسیک
فعالیت غریب در کانون چنگ که بسیاری از اساتید برجسته در آن تدریس میکردند، نشان از جایگاه والای او در جامعه موسیقی دارد. این کانون در تاریخ موسیقی ایران بسیار تأثیرگذار بوده است. تشکیل گروه کر کودکان در صدا و سیما، نشان از توجه او به آموزش پایهای موسیقی دارد. این نگاه آیندهنگرانه در توسعه موسیقی کلاسیک بسیار مهم است. تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی به مدت سه دهه، نقش مهمی در پرورش نسل جدید نوازندگان پیانو داشته است. بسیاری از نوازندگان امروز از شاگردان او بودهاند.
تأثیر محیط خانوادگی در شکلگیری هنری
رشد در خانواده غلامحسین غریبگرکانی، فرصت بینظیری برای چیستا غریب بود. پدرش نه تنها موسیقیدان که پژوهشگر و مدیر هنری بود. این محیط باعث شد او از کودکی با فرهیختگان موسیقی آشنا شود. این آشنایی زودهنگام در شکلگیری نگرش هنری او بسیار مؤثر بوده است. انتقال دانش و بینش هنری از پدر به دختر، نمونهای از تداوم فرهنگی در خانوادههای هنری ایران است.
جایگاه در تاریخ موسیقی کلاسیک ایران
غریبگرکانی حلقه وصل نسل قدیم و جدید موسیقی کلاسیک ایران است. او هم از اساتید قدیم آموزش دیده و هم به نسل جدید آموزش داده است. تلفیق دانش آکادمیک بینالمللی با زمینه فرهنگی ایرانی، از ویژگیهای منحصربهفرد کار اوست. این تلفیق در موسیقی کلاسیک ایران بسیار ارزشمند است. تأکید بر آموزش کودکان و نوجوانان، نشان از درک اهمیت آموزش پایه در توسعه موسیقی کلاسیک دارد.
محور پنجم: میراث هنری و آموزشی
- شاگردان پرورش یافته نزد او، مهمترین میراث چیستا غریبگرکانی هستند. این شاگردان امروزه در جایگاههای مختلف هنری فعال هستند.
- روش آموزشی او که ترکیبی از مکاتب ایرانی و اروپایی بود، میتواند الگویی برای آموزش موسیقی کلاسیک در ایران باشد.
- تأکید بر تئوری موسیقی و سلفژ در کنار نوازندگی، رویکرد جامعی در آموزش موسیقی ایجاد کرده است