آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:
امروز موسیقی ایران یکی از برجستهترین چهرههای خود را از دست داد. جمشید شمیرانی، استاد مسلم تمبک و از تأثیرگذارترین نوازندگان نیم قرن اخیر، در سن ۸۴ سالگی چشم از جهان فروبست. این هنرمند نامدار که متولد سال ۱۳۲۰ در تهران بود، از جوانی راه موسیقی را در پیش گرفت و به سرعت در این عرصه درخشید. او از مکتب استاد حسین تهرانی، پدر تمبکنوازی مدرن ایران، بهره برد و خود به استادی بیبدیل در این ساز تبدیل شد.
در سال ۱۳۳۹ و برای ادامه تحصیل در رشته ریاضی راهی فرانسه شد، اما عشق به موسیقی، سرنوشت دیگری برایش رقم زد. حضور در مرکز مطالعات شرقی دانشگاه سوربن پاریس، آغازگر فصل جدیدی در زندگی هنری او بود. در طول بیش از پانزده سال تدریس در این مرکز معتبر، شمیرانی شاگردان بسیاری از سراسر جهان را آموزش داد. تلاشهای او نقش بیبدیلی در معرفی تمبک به جهانیان داشت. حضور پررنگ او در جشن هنر شیراز و همکاری با بزرگان موسیقی ایران از جمله سعید هرمزی، غلامحسین بیگجهخانی و علیاصغر بهاری، از نقاط درخشان کارنامه هنری این استاد فقید محسوب میشود.
همکاری با هنرمندان بینالمللی چون پیتر بروک، ژانپیر دروئه و عمر سوزا، گواه نگاه جهانی او به موسیقی بود. حاصل این همکاریها، دهها آلبوم و اجرای مشترک ماندگار است. آلبوم «اشاره» که توسط مؤسسه ماهور منتشر شد، گویای پنجاه سال فعالیت بیوقفه این هنرمند است. این اثر، مروری است بر نیم قرن عشق و ایثار در راه موسیقی ایرانی. تأسیس «گروه شمیرانی» در سال ۱۹۹۸ با همراهی اعضای خانواده، یکی دیگر از اقدامات ارزشمند این هنرمند بود. این گروه به یکی از معتبرترین نمایندگان موسیقی ایرانی در عرصه بینالمللی تبدیل شد.
جایگاه هنری و سبک منحصر به فرد
جمشید شمیرانی از نوادر عرصه تمبکنوازی معاصر ایران بود. سبک او تلفیقی از آموزههای مکتب حسین تهرانی و نگاه خلاقانه شخصی او محسوب میشد. تسلط بر ریتمهای پیچیده و توانایی در بداههنوازی، از ویژگیهای بارز سبک او بود. این خصوصیات، تمبکنوازی او را از دیگران متمایز میکرد. نوآوری در تکنیکهای اجرایی و گسترش دامنه صداهای قابل تولید با تمبک، از دیگر دستاوردهای هنری این استاد فقید به شمار میرود.
نقش در معرفی موسیقی ایرانی به جهان
اقامت طولانی شمیرانی در فرانسه، فرصتی بود برای معرفی موسیقی ایرانی به علاقهمندان جهانی. تدریس در دانشگاه سوربن، سکوی پرتابی برای این مهم بود. همکاری با هنرمندان بینالمللی، گام بلند دیگری در این مسیر بود. این همکاری ها باعث شد تمبک به عنوان سازی مستقل در محافل موسیقی جهان شناخته شود. حضور در فستیوالهای معتبر بینالمللی و اجرای کنسرتهای متعدد، تصویر روشنی از غنای موسیقی ایرانی به جهانیان ارائه کرد.
فعالیتهای آموزشی و تربیت شاگردان
تدریس در مرکز مطالعات شرقی سوربن، بخش مهمی از فعالیتهای شمیرانی بود. در طول پانزده سال، شاگردان بسیاری از ملیتهای مختلف از محضر او بهره بردند. روش آموزشی او ترکیبی از اصول سنتی و نگاهی مدرن بود. این رویکرد، برای هنرجویان غیرایرانی جذاب و قابل درک بود. تربیت نسل جدیدی از نوازندگان تمبک در خارج از کشور، از دستاوردهای ارزشمند آموزشی این استاد به شمار میرود.
همکاری با هنرمندان ایرانی و بینالمللی
همکاری با بزرگان موسیقی ایران چون شجریان، علیزاده و کیانی، از صفحات درخشان کارنامه هنری شمیرانی است. این همکاری ها آثاری ماندگار خلق کرد. همکاری با هنرمندان جهانی چون پیتر بروک، نشان از نگاه باز و فرامرزی او داشت. این نگاه، مرزهای موسیقی ایرانی را گسترش داد. تأسیس گروه شمیرانی با همراهی خانواده، نمونه موفق دیگری از همکاریهای هنری او بود. این گروه تاکنون کنسرتهای متعددی در سراسر جهان اجرا کرده است.
میراث هنری و آثار ماندگار
- آلبوم «اشاره» به عنوان مجموعهای از پنجاه سال فعالیت هنری شمیرانی، گنجینهای ارزشمند از هنر تمبکنوازی به شمار میرود.
- تأسیس گروه شمیرانی و تداوم فعالیت آن توسط اعضای خانواده، میراث زندهای از این هنرمند فقید است.
- شاگردان پرورش یافته در محضر او در سراسر جهان، ادامهدهندگان راه و سبک او هستند. این شاگردان، نام و هنر شمیرانی را زنده نگه خواهند داشت.
آسیانیوز ایران، درگذشت این عزیز گرانسنگ را
به خانواده محترم ایشان و تمامی هنردوستان
و هنرمندان ایران زمین، تسلیت گفته
و آرزوی صبر برای بازماندگان محترم ایشان دارد.
یادش گرامی؛