آسیانیوز ایران؛ سرویس اقتصادی:
جهان امروز شاهد خبری امیدوارکننده در حوزه امنیت غذایی است. برای دومین ماه متوالی، شاخص قیمت مواد غذایی سازمان فائو روند نزولی به خود گرفته است. این کاهش که نویدبخش آرامش در بازارهای جهانی است، میتواند تأثیر مثبتی بر زندگی میلیونها انسان در سراسر جهان داشته باشد. گزارش جدید فائو نشان میدهد که قیمت محصولات اساسی مانند گوشت، لبنیات و شکر کاهش محسوسی را تجربه کردهاند. این تحول مهم در شرایطی رخ داده که جهان در ماههای گذشته با افزایش بیسابقه قیمت مواد غذایی دست و پنجه نرم میکرد. کاهش قیمت جهانی مواد غذایی میتواند نقطه عطفی در مبارزه با تورم جهانی باشد. بسیاری از کارشناسان امیدوارند که این روند ادامه دار باشد و بتواند فشار اقتصادی بر دوش خانوارها را کاهش دهد.
در میان تمامی گروههای غذایی، محصولات لبنی بیشترین کاهش قیمت را تجربه کردهاند. افزایش تولید در برخی مناطق و بهبود زنجیره تأمین از مهمترین دلایل این کاهش اعلام شده است. بخش گوشت نیز با کاهش قیمت روبرو شده که عمدتاً ناشی از افزایش عرضه در بازارهای جهانی است. این در حالی است که تقاضا در برخی مناطق به دلیل شرایط اقتصادی با کاهش مواجه شده است. قیمت شکر نیز پس از ماهها نوسان شدید، نهایتا روندی نزولی به خود گرفته است. بهبود شرایط آب و هوایی در مناطق تولیدکننده و افزایش برداشت از عوامل اصلی این کاهش هستند. با این حال، کارشناسان هشدار میدهند که این روند کاهشی میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تغییرات آب و هوایی، تنشهای ژئوپلیتیک و نوسانات ارزی تغییر جهت دهد. بنابراین، باید در تفسیر این دادهها احتیاط لازم را به خرج داد. این گزارش فائو در شرایطی منتشر میشود که جهان همچنان با چالشهای متعدد غذایی دست به گریبان است. کاهش قیمتهای جهانی میتواند فرصتی برای بازیابی اقتصادهای آسیبدیده از تورم بالا باشد.
تحلیل آماری کاهش قیمتها
بر اساس دادههای فائو، شاخص قیمت مواد غذایی در مقایسه با ماه قبل کاهش محسوسی را ثبت کرده است. این کاهش در برخی محصولات به بیش از ۵ درصد رسیده که نشاندهنده تغییر محسوس در تراز عرضه و تقاضا است. محصولات لبنی با بیشترین کاهش قیمت مواجه شدهاند که دلیل اصلی آن افزایش تولید در اروپا و اقیانوسیه بوده است. ذخایر استراتژیک این محصولات نیز در سطح مناسبی قرار دارد. قیمت گوشت نیز به دلیل افزایش عرضه از کشورهای عمده تولیدکننده و کاهش تقاضا در برخی بازارهای سنتی رو به کاهش گذاشته است. این روند به ویژه در مورد گوشت گاو و مرغ مشهودتر است.
عوامل مؤثر در کاهش قیمتها
بهبود شرایط آب و هوایی در مناطق اصلی تولید مواد غذایی از مهمترین عوامل کاهش قیمت بوده است. بارشهای مناسب و شرایط جوی مساعد در بسیاری از مناطق کشاورزی جهان باعث افزایش تولید شده است. بازگشت تدریجی زنجیرههای تأمین جهانی به حالت عادی پس از اختلالات ناشی از همه گیری و تنشهای ژئوپلتیکال نیز در این کاهش قیمت نقش داشته است. حمل و نقل کالا با هزینه کمتری انجام میشود. سیاستهای تنظیم بازار توسط برخی کشورهای تولیدکننده نیز در کنترل قیمتها مؤثر بوده است. این کشورها با افزایش صادرات و مدیریت ذخایر، به ثبات بازار کمک کردهاند.
تأثیر بر اقتصاد جهانی و کشورهای در حال توسعه
کاهش قیمت مواد غذایی میتواند به کنترل تورم در بسیاری از کشورها کمک کند. مواد غذایی سهم مهمی در سبد مصرفی خانوارها دارند و کاهش قیمت آنها مستقیماً بر شاخص تورم تأثیر میگذارد. برای کشورهای در حال توسعه که بخش عمدهای از درآمد خانوارها صرف خرید مواد غذایی میشود، این کاهش قیمت میتواند موجب بهبود قدرت خرید و کاهش فقر شود. این مسئله به ویژه در مناطق شهری مشهودتر خواهد بود. کشورهای واردکننده مواد غذایی نیز از این شرایط سود خواهند برد. کاهش قیمتهای جهانی میتواند تراز تجاری این کشورها را بهبود بخشد و فشار بر ذخایر ارزی آنها را کاهش دهد.
چالشهای پیش رو و عوامل تهدیدکننده
تغییرات آب و هوایی همچنان به عنوان مهمترین تهدید برای ثبات قیمت مواد غذایی محسوب میشود. وقوع پدیدههای جوی، میتواند به سرعت این روند کاهشی را معکوس کند. تنشهای ژئوپلتیک در مناطق مختلف جهان نیز میتواند بر امنیت غذایی تأثیر بگذارد. محدودیتهای تجاری، تحریمها و موانع صادراتی از جمله عواملی هستند که میتوانند بازارها را با اختلال مواجه کنند. نوسانات نرخ ارز نیز از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت مواد غذایی است. حتی با کاهش قیمتهای جهانی، بیثباتی نرخ ارز در برخی کشورها میتواند از مزایای این کاهش بکاهد.
چشمانداز آینده و پیشبینی روند قیمتها
کارشناسان پیشبینی میکنند که روند کاهشی قیمتها در کوتاهمدت ادامه خواهد یافت.این روند در بلندمدت به عوامل متعددی وابسته است که پیشبینی را دشوار میکند. فصل برداشت جدید در نیمکره شمالی میتواند تأثیر مثبتی بر قیمتها داشته باشد. اگر برداشت محصولات در این مناطق موفقیتآمیز باشد، احتمال تداوم کاهش قیمتها وجود دارد. با این حال، کارشناسان هشدار میدهند که باید برای نوسانات قیمتی آماده بود. بازار مواد غذایی همواره با عدم قطعیت همراه است و هرگونه تغییر در شرایط میتواند تعادل بازار را بر هم زند.