آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
فضای مدیریتی صنعت نفت و پتروشیمی ایران امروز شاهد رویدادی تکاندهنده بود. مدیرعاملی که تا دیروز بر صندلی مدیریت یکی از پتروشیمیهای استراتژیک کشور تکیه زده بود، امروز پشت میز بازجویی نهادهای امنیتی نشست. ماجرا از هفته گذشته آغاز شد، زمانی که رسانه تخصصی "نفتما" خبر برکناری این مدیر را منتشر کرد. اما این پایان ماجرا نبود، بلکه آغاز بازی خطرناکی بود که به بازداشت مدیر انجامید. مدیرعامل برکنار شده، به جای پذیرش برکناری، دست به بازی پیچیدهای زد. او با تهدید و تطمیع رسانهها تلاش کرد واقعیت را وارونه جلوه دهد و برکناری خود را به صورت "استعفای داوطلبانه" نمایش دهد.
طرح او اما پیچیدهتر از این حرفها بود. بر اساس اسناد و گزارشها، این مدیر با القای داشتن ارتباطات خاص و ایجاد فضای رعب، برای خود حاشیه امنی ساخته بود که تصور میکرد از هر گونه بازخواستی در امان است. پس از برکناری، شبکهای از کانالهای تلگرامی و واتسآپی با دریافت مبالغ سنگین، کارزار تبلیغاتی برای تطهیر او به راه انداختند. این کانالها با کلیدواژههایی مانند "خلق سود نجومی" و "ستون وزارت" سعی در قهرمان سازی از مدیر متخلف داشتند. همزمان، حملهای سازمانیافته علیه رسانه "نفتما" که افشاگری اولیه را انجام داده بود، آغاز شد. اتهامات دروغین و تهدیدهای پشت پرده، فضایی مسموم ایجاد کرده بود که گویی حق با مدیر برکنار شده است.
اما امروز صبح، حلقه قانون بر گردن مدیر متخلف تنگ شد. نهادهای امنیتی با درایت کامل، او را بازداشت کردند و پروندهاش را برای بررسی دقیقتر به میز کار خود انتقال دادند. این بازداشت نه تنها پایانی بر داستان مدیریت پرحاشیه این مدیر بود، بلکه پیام روشنی به تمام مدیرانی است که تصور میکنند میتوانند با ایجاد حاشیه امن و بازی با رسانهها، از چنگال قانون بگریزند.
شبکه لابی و رسانهای مدیر متخلف
مدیرعامل بازداشتی نمونه بارزی از مدیرانی است که به جای تمرکز بر کارشناسی، به شبکهسازی رسانهای متوسل میشوند. ایجاد شبکهای از کانالهای تلگرامی و واتسآپی برای تطهیر چهره، نشان از عمق فساد در سیستم مدیریتی دارد. تکنیک "تهدید و تطمیع" که توسط این مدیر به کار رفته، الگویی شناخته شده در فساد اداری است. از یک سو رسانههای مستقل را تهدید و از سوی دیگر با پرداخت پول، رسانههای زرد را به خدمت میگیرد. القای "داشتن ارتباطات خاص" نیز از دیگر حربههای چنین مدیرانی است. آنها با ایجاد ترس در کارکنان و همکاران، سعی میکنند فضایی ایجاد کنند که کسی جرات افشاگری علیه آنها را نداشته باشد.
نقش رسانه "نفتما" در افشاگری
رسانه "نفتما" در این پرونده نقش کلیدی ایفا کرده است. پایداری این رسانه در برابر تهدیدها و تطمیعها، نمونهای از رسالت حرفهای روزنامهنگاری است. اظهارات صریح نفتما مبنی بر افشای هویت کانالهای تخریب در صورت ادامه حملات، نشان از مستند بودن ادعاهای این رسانه دارد. این شجاعت حرفهای قابل تقدیر است. تأکید نفتما بر "شفافیت" به عنوان رسالت اصلی، الگویی برای سایر رسانههای تخصصی است. در فضای پرابهام مدیریتی، چنین رسانههایی میتوانند نقش نظارتی مهمی ایفا کنند.
پیامدهای بازداشت برای بدنه مدیریتی
بازداشت این مدیرعامل پیام روشنی به تمام مدیران متخلف دارد: دوران حاشیهسازی و فرار از قانون به پایان رسیده است. نهادهای امنیتی و قضایی بر عملکرد مدیران نظارت دقیق دارند. این رویداد میتواند آغازی برای پاکسازی بدنه مدیریتی صنعت نفت و پتروشیمی باشد. صنعتی که به دلیل درآمدزایی بالا، همواره در معرض سوءاستفاده مدیران فاسد بوده است. برای مدیران فعال و دلسوز، این اتفاق میتواند امیدبخش باشد. آنها میتوانند با اطمینان بیشتر به کار خود ادامه دهند، چرا که میدانند مدیران فاسد امکان مانور ندارند.
آسیبشناسی سیستم نظارتی
این پرونده نشان میدهد که سیستم نظارتی در بدو عمل ضعف داشته که اجازه داده چنین مدیری برای مدت طولانی در پست خود باقی بماند. باید مکانیزمهای نظارتی تقویت شوند. نقش رسانههای مستقل در کشف فساد، نشان میدهد که نظارت مردمی و رسانهای میتواند مکمل خوبی برای نظارت دولتی باشد. ایجاد سامانههای شفاف برای گزارشدهی مالی و عملکردی مدیران، میتواند از بروز چنین مواردی در آینده جلوگیری کند.
چشم انداز آینده و درسهایی برای بهبود
- این پرونده باید به صورت شفاف و کامل بررسی شود. افشای جزئیات میتواند درسهای ارزشمندی برای پیشگیری از فساد در آینده داشته باشد.
- ضرورت دارد برخورد با شبکه تبلیغاتی و کانالهای تخریب نیز در دستور کار قرار گیرد. این کانالها بستر فساد را فراهم میکنند.
- تدوین دستورالعملهای دقیق برای انتصاب مدیران و نظارت بر عملکرد آنها، از ضروریات است. مدیران باید بدانند در قبال عملکرد خود پاسخگو هستند.