آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
کارائیب به کانون جدید تنشهای نظامی بین آمریکا و ونزوئلا تبدیل شده است. ستاد فرماندهی جنوبی آمریکا روز جمعه با انتشار تصاویری از حمله به یک قایق در آبهای بینالمللی، مرگ چهار خدمه این قایق را تأیید کرد. این حمله که روز دوشنبه انجام شده، بخشی از عملیات "نیزه جنوبی" است که از ماه اوت توسط ارتش آمریکا آغاز شده است. بر اساس آمارهای منتشر شده، شمار تلفات این عملیات تاکنون به حدود ۸۰ نفر رسیده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در اظهاراتی تازه خبر از تصمیمگیری نهایی برای اقدام نظامی علیه ونزوئرا داد. او در پاسخ به سوال خبرنگاران گفت: "نمیتوانم بگویم چه خواهد بود، اما تقریباً تصمیمم را گرفتهام." وزارت دفاع آمریکا حضور گسترده نظامی در منطقه را تأیید کرده است. ناو هواپیمابر یو.اس.اس جرالد آر. فورد، بزرگترین ناو پرچمدار پنتاگون، به همراه حدود ۱۰ هزار نیروی نظامی در نزدیکی آبهای ونزوئلا مستقر شدهاند.
پیت هگست، وزیر جنگ آمریکا، این عملیات را اقدامی برای مقابله با قاچاق مواد مخدر از آمریکای لاتین عنوان کرده است. اما منتقدان معتقدند واشنگتن بهانهای برای مداخله نظامی در منطقه میکند. نیکلاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، با محکوم کردن این عملیات، از مردم خواست برای "مبارزه مسلحانه" احتمالی آماده شوند. او از استقرار ۲۰۰ هزار نیرو در کشور خبر داده و مستقیماً به مردم آمریکا هشدار داد. مادورو در سخنرانی تلویزیونی پرسید: "آیا میخواهید یک غزه دیگر در آمریکای جنوبی داشته باشیم؟" این سوال نشاندهنده عمق نگرانی ها از گسترش درگیری در منطقه است. جامعه جهانی با نگرانی شاهد تشدید تنشها در کارائیب است. در حالی که واشنگتن احتمال عملیات نظامی جدید را منتفی نمیداند، ونزوئلا خود را برای سناریوی جنگ آماده میکند.
ابعاد راهبردی عملیات "نیزه جنوبی"
عملیات "نیزه جنوبی" نشاندهنده تغییر استراتژی آمریکا در مقابله با قاچاق مواد مخدر است. برای اولین بار است که واشنگتن با این گستردگی و شدت به مقابله نظامی با قاچاق در آمریکای لاتین میپردازد. استقرار ناو هواپیمابر جرالد آر. فورد، بزرگترین ناوگان آمریکا، در نزدیکی آبهای ونزوئلا نشان از عزم جدی واشنگتن دارد. این ناوگان میتواند پایگاهی برای عملیات گسترده نظامی باشد. تعداد نیروهای مستقر - حدود ۱۰ هزار نفر - نیز نشان میدهد که پنتاگون به دنبال یک حضور قاطع و طولانیمدت در منطقه است. این حضور میتواند مقدمهای برای عملیات گستردهتر باشد.
تحلیل گفتمان سیاسی دو طرف
گفتمان ترامپ بر "مبارزه با قاچاق مواد مخدر" متمرکز است. او این عملیات را اقدامیتی برای حفاظت از امنیت ملی آمریکا معرفی میکند. در مقابل، گفتمان مادورو بر "مقاومت در برابر امپریالیسم آمریکا" تأکید دارد. او از مردم میخواهد برای "مبارزه مسلحانه" آماده شوند که نشاندهنده جدی بودن تهدید است. مقایسه مادورو با غزه نیز نشان از عمق بحران دارد. این مقایسه تبیین میکند درگیریهای آینده میتواند به درگیریای گسترده و فرسایشی تبدیل شود.
تبعات بینالمللی بحران
این بحران میتواند روابط آمریکا با کشورهای آمریکای لاتین را تحت تأثیر قرار دهد. بسیاری از کشورهای منطقه ممکن است موضع بیطرفی بگیرند یا از ونزوئلا حمایت کنند. واکنش جامعه بینالملل نیز حائز اهمیت است. اگر سازمان ملل و نهادهای بینالمللی نتوانند بحران را مدیریت کنند، ممکن است شاهد تشدید درگیری باشیم. موقعیت چین و روسیه به عنوان متحدان سنتی ونزوئلا نیز مهم است. واکنش این دو قدرت میتواند بر روند بحران تأثیر بگذارد.
پیامدهای امنیتی منطقهای
تشدید تنش در کارائیب میتواند بر ثبات کل منطقه آمریکای لاتین تأثیر بگذارد. کشورهای همسایه ممکن است مجبور به موضعگیری شوند. مسئله پناهندگان نیز در صورت گسترش درگیری میتواند به بحرانی انسانی تبدیل شود. ونزوئلا پیش از این نیز با بحران اقتصادی و مهاجرت دست به گریبان بوده است. اثرات اقتصادی بحران بر بازار نفت نیز قابل توجه است. ونزوئلا دارای بزرگترین ذخایر نفتی جهان است و هرگونه بیثباتی میتواند بر بازار جهانی نفت تأثیر بگذارد.
سناریوهای محتمل آینده
- در سناریوی خوشبینانه، طرفین مذاکره به توافق میرسند. آمریکا ممکن است به تحریمها بسنده کند و از اقدام نظامی گسترده خودداری کند.
- در سناریوی محتمل، درگیریهای محدود ادامه خواهد یافت. عملیات "نیزه جنوبی" ادامه یافته اما به جنگ تمامعیمن تبدیل نمیشود.
- در بدترین سناریو، شاهد جنگ تمامعیمن بین آمریکا و ونزوئلا خواهیم بود. این سناریو میتوانت تبعات فاجعهباری برای کل منطقه داشته باشد.