آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:
موسیقی مقامی ایران امروز یکی از فرزندان خلف خود را از دست داد. صدای دوتار در شرق خراسان برای یکی از مخلصترین نوازندگانش به سوگ نشست. مجید هنرمند، دوتارنواز پرآوازه باخرزی، پس از یک دوره مبارزه با بیماری سرطان، در ۵۱ سالگی چشم از جهان فروبست. هنرمندی که سه دهه از زندگی خود را وقف حفظ و اشاعه موسیقی اصیل مقامی کرد. این هنرمند پرتلاش متولد سال ۱۳۵۳ بود و از جوانی عشق به موسیقی مقامی و ساز دوتار در وجودش ریشه دوانده بود. او راهی را در پیش گرفت که تنها عاشقان راستین موسیقی اصیل میپیمایند. مجید هنرمند در طول عمر پربار هنری خود، از محضر استادان بزرگی بهره برد. غلامحسین سمندری و غلامعلی پورعطایی از جمله استادانی بودند که این هنرمند مشتاق، از خرمن دانش آنان خوشهها چید.
عشق او به موسیقی مقامی تنها به نوازندگی محدود نبود. او با راهاندازی کارگاه ساخت دوتار، گام بلندی در حفظ و ترویج این ساز اصیل ایرانی برداشت. این هنرمند پرتلاش نه تنها در عرصه ملی که در صحنههای بینالمللی نیز موسیقی مقامی شرق خراسان را طنینانداز کرد. اجراهای او در کشورهای آسیای میانه و افغانستان، یادگارهایی ماندگار از هنر ایرانی است. آثار ضبط شده او در صداوسیما، امروز به یادگاری ارزشمند از این هنرمند سختکوش تبدیل شده است. آثاری که نوای دوتارش را برای نسلهای آینده زنده نگه خواهد داشت. اکنون پیکر این هنرمند پرآوازه در زادگاهش، روستای جیزآباد باخرز، آرام گرفته است. اما صدای دوتارش در یادها و خاطرهها برای همیشه طنینانداز خواهد ماند.
جایگاه مجید هنرمند در موسیقی مقامی شرق خراسان
مجید هنرمند از چهرههای تأثیرگذار در حفظ و توسعه موسیقی مقامی شرق خراسان بود. فعالیت سی ساله او در عرصه دوتارنوازی، گواه عمق علاقه و تعهدش به این هنر اصیل بود. او نه تنها یک نوازنده چیرهدست بود، بلکه به عنوان یک معلم و الگو برای نسل جوان نیز ایفای نقش میکرد. راهاندازی کارگاه ساخت دوتار توسط او، نشان از دیدگاه جامعنگرانهاش نسبت به حفظ موسیقی مقامی داشت. فقدان او ضایعهای جبرانناپذیر برای جامعه موسیقی مقامی ایران به شمار میرود.
نقش استادان در شکلگیری هنرمندان
مسیر هنری مجید هنرمند به خوبی نشان میدهد که چگونه استادان میتوانند در شکلگیری هنرمندان تأثیر بگذارند. بهرهگیری او از محضر استادانی چون غلامحسین سمندری و غلامعلی پورعطایی، نقش بسزایی در تکوین هنر او داشت. این انتقال سینه به سینه دانش و هنر، از ویژگیهای بارز موسیقی مقامی است. هنرمند با تلفیق آموزههای این استادان و خلاقیت شخصی خود، سبک منحصربهفردی را توسعه داد. این مسیر نشان میدهد که موسیقی اصیل نیازمند پیوند نسلها و انتقال تجربیات است.
تأثیر فعالیتهای بینالمللی در معرفی موسیقی ایرانی
فعالیتهای بینالمللی مجید هنرمند در کشورهای آسیای میانه و افغانستان، نقش مهمی در معرفی موسیقی مقامی ایرانی داشت. این اجراها نه تنها باعث گسترش فرهنگ ایرانی شد، بلکه به تبادلات فرهنگی بین ملتها کمک کرد. نمایش هنر اصیل ایرانی در این کشورها، اشتراکات فرهنگی منطقه را برجسته میساخت. چنین فعالیتهایی در توسعه دیپلماسی فرهنگی ایران بسیار مؤثر است. ادامه این مسیر توسط هنرمندان جوان میتواند به تقویت جایگاه فرهنگی ایران در منطقه بینجامد.
ضرورت حفظ و ثبت آثار هنرمندان پیشکسوت
درگذشت مجید هنرمند، ضرورت حفظ و ثبت آثار هنرمندان پیشکسوت را بیش از پیش نمایان میسازد. آثاری که از او در صداوسیما به جای مانده، گنجینهای ارزشمند برای نسلهای آینده است. باید با تدوین و آرشیو سیستماتیک این آثار، از فراموشی آنها جلوگیری کرد. همچنین ثبت خاطرات و تجربیات هنرمندان در قالب مصاحبه و مستند میتواند به غنای تاریخ شفاهی موسیقی ایران بیفزاید. این امر نیازمند عزم جدی نهادهای فرهنگی است.
آینده موسیقی مقامی و نقش نسل جوان
با درگذشت استادانی چون مجید هنرمند، مسئولیت نسل جوان در حفظ و توسعه موسیقی مقامی سنگینتر میشود. باید با شناسایی و حمایت از استعدادهای جوان، زمینه ادامه این راه فراهم شود. ایجاد مدارس و کارگاههای تخصصی موسیقی مقامی میتواند به انتقال دانش به نسل جدید کمک کند. همچنین تلفیق موسیقی مقامی با عناصر معاصر میتواند به جذب مخاطبان جوان بینجامد. این راهبرد میتواند آینده موسیقی مقامی را تضمین کند.