آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
تهران بار دیگر در آستانه رویارویی با میهمان ناخواندهای است که هر سال نفسهایش را به شماره میاندازد. آلودگی هوا، این بحران همیشگی پایتخت، بار دیگر در حال اوج گرفتن است. بر اساس اعلام اداره کل هواشناسی استان تهران، از عصر روز سهشنبه ۲۷ آبان ۱۴۰۴، شرایط جوی به سمتی پیش میرود که کیفیت هوا را به سطح خطرناکی کاهش خواهد داد. پایداری جو و سکون نسبی هوا، مهمترین عوامل این افزایش آلودگی پیشبینی شدهاند. زمانی که بادی برای پراکنده کردن آلایندهها نمیوزد، ذرات مسموم در سطح شهر ته نشین میشوند. مناطق پرتردد و مرکزی تهران نخستین نقاطی خواهند بود که شاهد افزایش غلظت آلایندهها هستند. در این مناطق، ترافیک سنگین و فعالیتهای صنعتی، سهم بیشتری در تولید آلودگی دارند. این وضعیت برای گروههای حساس از جمله کودکان، سالمندان و بیماران تنفسی بسیار خطرناک است. مسئولان بهداشتی توصیه میکنند این افراد از تردد غیرضروری در فضای آزاد خودداری کنند.
آلودگی هوای تهران تنها یک مشکل زیستمحیطی نیست، بلکه بحرانی است که بر سلامت میلیونها نفر تأثیر مستقیم میگذارد. کاهش کیفیت هوا میتواند موجب تشدید بیماریهای قلبی و تنفسی شود. این در حالی است که تهران سالهاست با چالش آلودگی هوا دست و پنجه نرم میکند. با وجود برنامههای متعدد برای کاهش آلودگی، این معضل همچنان پابرجاست. اکنون با نزدیک شدن به روزهای سرد سال، نگرانیها از تداوم این شرایط بیشتر شده است. آیا تهران بار دیگر شاهد روزهای سیاه آلودگی خواهد بود؟
عوامل جوی مؤثر در افزایش آلودگی
پایداری جو و سکون نسبی هوا از اصلیترین عوامل افزایش غلظت آلایندهها در تهران هستند. زمانی که توده هوای سرد در سطح زمین قرار میگیرد و هوای گرم در بالای آن قرار میگیرد، پدیده وارونگی دما رخ میدهد. در این شرایط، آلایندهها در نزدیکی سطح زمین به دام میافتند و امکان پراکندگی پیدا نمیکنند. عدم وزش باد قابل ملاحظه نیز به تشدید این وضعیت کمک میکند. این پدیده جوی معمولاً در فصل پاییز و زمستان با شدت بیشتری رخ میدهد و تهران را در معرض بحران آلودگی هوا قرار میدهد.
منابع تولید آلایندهها در تهران
وسایل نقلیه موتوری مهمترین منبع تولید آلایندهها در تهران محسوب میشوند. خودروهای فرسوده و موتورسیکلتها سهم عمدهای در تولید ذرات معلق دارند. صنایع و کارخانههای واقع در اطراف تهران نیز از دیگر منابع تولید آلایندهها هستند. فعالیت این واحدهای صنعتی در روزهای پایدار جوی، بر شدت آلودگی میافزاید. سوختهای فسیلی مورد استفاده در منازل و واحدهای تجاری نیز در فصول سرد سال سهم قابل توجهی در تولید آلایندهها دارند.
تأثیر آلودگی بر سلامت عمومی
ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون میتوانند به عمق ریه نفوذ کرده و وارد جریان خون شوند. این ذرات موجب تشدید بیماریهای قلبی و تنفسی میشوند. گروههای حساس شامل کودکان، سالمندان، زنان باردار و بیماران قلبی و تنفسی بیشترین آسیب را از آلودگی هوا میبینند. قرارگیری طولانیمدت در معرض هوای آلوده میتواند موجب کاهش عملکرد ریه شود. آلودگی هوا نه تنها بر سیستم تنفسی، بلکه بر سلامت روان و کیفیت زندگی شهروندان نیز تأثیر منفی میگذارد.
راهکارهای کوتاهمدت مقابله با آلودگی
اعمال محدودیتهای ترافیکی در مناطق مرکزی شهر میتواند به کاهش موقت آلودگی کمک کند. کنترل و نظارت بر صنایع آلاینده نیز از دیگر راهکارهای کوتاهمدت است. افزایش ناوگان حمل و نقل عمومی و تشویق شهروندان به استفاده از آن، میتواند سهم قابل توجهی در کاهش آلایندهها داشته باشد. آموزش و آگاهیبخشی به شهروندان نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است.
راهبردهای بلندمدت برای حل معضل آلودگی
نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی و حذف تدریجی خودروهای فرسوده باید در اولویت برنامههای بلندمدت قرار گیرد. توسعه فناوریهای پاک و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر نیز از ضروریات است. ایجاد کمربند سبز در اطراف تهران و توسعه فضای سبز شهری میتواند به بهبود کیفیت هوا کمک کند. برنامهریزی برای اسکان جمعیت و انتقال پایتخت سیاسی نیز باید به طور جدی مورد بررسی قرار گیرد.