آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
ونزوئلا این روزها بار دیگر به کانون بحران بینالمللی تبدیل شده است. منابع آگاه در دولت آمریکا از آمادگی واشنگتن برای آغاز مرحله جدیدی از عملیات علیه این کشور خبر میدهند. چهار مقام ارشد آمریکایی به رویترز تأیید کردهاند که ایالات متحده در روزهای آینده عملیات جدیدی را علیه ونزوئلا آغاز خواهد کرد. این عملیات در چارچوب مقابله با آنچه "نقش مادورو در قاچاق مواد مخدر" خوانده شده، توجیه میشود. دو مقام دیگر آمریکایی نیز صراحتاً اعلام کردهاند که گزینه سرنگونی نیکولاس مادورو در دست بررسی است. اگرچه زمان دقیق و دامنه این عملیات هنوز مشخص نیست، اما به نظر میرسد تحرکات جدیدی در راه است. در هفتههای اخیر، همزمان با استقرار نیروهای آمریکایی در منطقه کارائیب، تنش بین واشنگتن و کاراکاس به شدت افزایش یافته است. این تحرکات نظامی نگرانیها از احتمال بروز درگیری مسلحانه را تشدید کرده است.
همزمان با این تحولات، شش شرکت هواپیمایی بینالمللی از جمله خطوط هوایی کلمبیا، پرتغال و اسپانیا پروازهای خود به ونزوئلا را لغو کردهاند. این تصمیم پس از هشدار رسمی آمریکا درباره افزایش فعالیتهای نظامی اتخاذ شده است. اداره هوانوردی فدرال آمریکا روز جمعه به تمام شرکتهای هواپیمایی درباره "وضعیت بالقوه خطرناک" در حریم هوایی ونزوئلا هشدار داد. این هشدار نشان از جدیت وضعیت دارد. سازمان هوانوردی غیرنظامی کلمبیا نیز در بیانیهای اعلام کرد در منطقه مایکوتیا "ریسکهای بالقوهای" برای پرواز وجود دارد. این سازمان علت را "وخامت شرایط امنیتی و افزایش فعالیتهای نظامی" عنوان کرده است. نیکولاس مادورو که از سال ۲۰۱۳ قدرت را در دست دارد، همواره ادعا کرده که دولت آمریکا در پی برکناری اوست. او تأکید کرده که مردم و ارتش ونزوئلا در برابر هرگونه اقدام خارجی مقاومت خواهند کرد.
ابعاد و دامنه عملیات پیشرو
بر اساس گزارش منابع آگاه، عملیات پیشرو احتمالاً با اقدامات پنهانی آغاز خواهد شد. این رویکرد نشان میدهد آمریکا میخواهد ابتدا زمینه را برای اقدامات گستردهتر آماده کند. گزینههای در دست بررسی شامل عملیات اطلاعاتی، جنگ روانی و احتمالاً اقدامات نظامی محدود است. اما هنوز روشن نیست که آیا ترامپ تصمیم نهایی برای اجرای عملیات گسترده گرفته است یا خیر. استقرار نیروهای آمریکایی در کارائیب در هفتههای اخیر، نشان از جدیت تهدیدات دارد. این تحرکات نظامی میتواند مقدمهای برای اقدامات جدیتر باشد.
توجیهات آمریکا برای اقدام علیه ونزوئلا
دولت ترامپ عملیات احتمالی را در چارچوب مقابله با "نقش مادورو در تامین مواد مخدر غیرقانونی" توجیه میکند. مقامات آمریکایی ادعا میکنند این موضوع "جان شهروندان آمریکا را گرفته است." این استدلال مشابه توجیهاتی است که پیش از این برای مداخله در سایر کشورها استفاده شده است. منتقدان معتقدند این بهانهها برای پوشش دادن اهداف ژئوپلیتیک و اقتصادی به کار میرود. ونزوئلا دارای بزرگترین ذخایر نفت خام جهان است و این موضوع همواره در محاسبات بینالمللی درباره این کشور مؤثر بوده است.
واکنشهای بینالمللی و منطقهای
لغو پروازهای شرکتهای هواپیمایی بینالمللی نشان میدهد جامعه جهانی نگران تشدید بحران است. شرکتهایی از کلمبیا، پرتغال و اسپانیا تاکنون پروازهای خود را لغو کردهاند. هشدار اداره هوانوردی فدرال آمریکا و سازمان هوانوردی کلمبیا نشان از وخامت اوضاع دارد. این هشدارها معمولاً زمانی صادر میشوند که خطر درگیری مسلحانه جدی باشد. واکنش سایر قدرتهای جهانی از جمله روسیه و چین که از متحدان سنتی ونزوئلا هستند، میتواند در محاسبات آمریکا تأثیرگذار باشد.
توان دفاعی ونزوئلا و سناریوهای احتمالی
ونزوئلا دارای نیروی نظامی قدرتمندی است که در سالهای اخیر با حمایت روسیه تجهیز شده است. ارتش این کشور ممکن است در برابر اقدامات محدود آمریکا مقاومت کند. سناریوهای احتمالی شامل عملیات ویژه برای برکناری مادورو، تحریمهای بیشتر و یا محاصره اقتصادی است. اما هر یک از این گزینهها میتواند تبعات منطقهای و بینالمللی داشته باشد. مادورو همواره تأکید کرده که مردم و ارتش ونزوئلا متحد هستند. اما در صورت تشدید بحران، وفاداری بخشهایی از ارتش میتواند مورد آزمایش قرار گیرد.
تأثیر بحران بر مردم ونزوئلا و منطقه
ونزوئلا در سالهای اخیر با بحران اقتصادی شدیدی دست و پنجه نرم میکند. تشدید تنشهای بینالمللی میتواند وضعیت معیشتی مردم را بدتر کند. کشورهای همسایه به ویژه کلمبیا نگران پیامدهای امنیتی بحران هستند. افزایش تنش میتواند منجر به موج جدیدی از پناهندگان ونزوئلایی به کشورهای همسایه شود. بحران کنونی میتواند کل منطقه آمریکای لاتین را تحت تأثیر قرار دهد. این منطقه که همواره شاهد رقابت قدرتهای بزرگ بوده، ممکن است بار دیگر صحنه رویاروییهای بینالمللی شود.