آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
دیزمار غربی نفسهای اولیه را پس از یک فاجعه زیستمحیطی دوباره آغاز کرده است. آتشی که روزهای گذشته جنگلهای این منطقه را درنوردید، سرانجام پس از ساعتها تلاش بیوقفه نیروهای امدادی مهار شد. این حادثه تلخ، خسارتی جبرانناپذیر بر طبیعت بکر دیزمار وارد کرده است. جنگلهایی که سالها میزبان گونههای متنوع گیاهی و جانوری بودند، اکنون به خاکستری سیاه تبدیل شدهاند. بر اساس ارزیابیهای اولیه، شعلههای آتش بیش از ۱۰۰ هکتار از عرصههای جنگلی و مرتعی را سوزانده است. رقمی که هر طبیعتدوستی را به تأمل وا میدارد.
اما پایان عملیات اصلی اطفا به معنای پایان کار نیست. هماکنون نیروهای یگان حفاظت محیطزیست در مرحله حساس لکهگیری به سر میبرند. آنان باید کانونهای پنهان آتش را یک به یک شناسایی و خاموش کنند. کوچکترین غفلتی میتواند بار دیگر فاجعهای بزرگ را رقم بزند. مردم محلی در این نبرد سهمی به یادماندنی داشتند. آنان در کنار نیروهای امدادی، بیوقفه برای نجات طبیعت زادگاهشان کوشیدند. امدادگران هلالاحمر نیز از اولین ساعات آغاز حریق در منطقه حاضر بودند. حضور به موقع آنان مانع از گسترش بیشتر خسارات شد. اکنون دیزمار نیازمند آرامش و ترمیم است. طبیعتی که باید دوباره جان بگیرد و سبزی را به جنگلهای سوخته بازگرداند.
وسعت خسارات وارده به اکوسیستم
سوختن بیش از ۱۰۰ هکتار جنگل و مرتع، ضربهای مهلک به تنوع زیستی منطقه وارد کرده است. بسیاری از گونههای گیاهی بومی که سالها برای رشد به زمان نیاز داشتند، نابود شدهاند. حیات جانوری منطقه نیز به شدت تحت تاثیر قرار گرفته است. پرندگان و پستانداران ساکن این جنگلها مجبور به ترک عادات خود شدهاند، بسیاری در حریق جان باختهاند. خاک منطقه نیز در اثر حریق دچار آسیبهای جدی شده است. از بین رفتن پوشش گیاهی، فرسایش خاک را تسریع کرده و احیای دوباره منطقه را با چالش مواجه میکند.
فرآیند مهار آتش و چالشهای پیش رو
مهار آتش در مناطق کوهستانی و صعبالعبور دیزمار، کاری بسیار دشوار بود. دورافتاده بودن منطقه و نبود راههای دسترسی مناسب، عملیات اطفا را با مشکل مواجه کرده بود. نیروهای امدادی مجبور بودند با امکانات محدود و در شیبهای تند به مقابله با آتش بپردازند. این موضوع هم زمان عملیات را افزایش داد و هم خطرات زیادی برای نیروها داشت. هماکنون نیز وجود کانونهای پنهان آتش در زیر خاکسترها، نگرانی اصلی نیروهای امدادی است. این کانونها میتوانند با وزش باد دوباره شعلهور شوند.
نقش مشارکت مردمی در مدیریت بحران
مردم محلی با آشنایی از مسیرها و شرایط منطقه، نقش راهنمایان ارزشمندی برای نیروهای امدادی داشتند. این مشارکت باعث سرعت بخشیدن به عملیات اطفا شد. جوامع محلی همچنین با تأمین آب و مواد غذایی برای نیروهای امدادی، پشتیبانی لجستیکی ارزشمندی ارائه دادند. این همکاری نشان از دغدغه مشترک برای حفظ محیطزیست دارد. تجربه این حادثه ثابت کرد که آموزش جوامع محلی برای مقابله با آتشسوزی چقدر میتواند مؤثر باشد. سرمایهگذاری روی آموزشهای محلی باید در دستور کار قرار گیرد.
اقدامات لازم برای احیای منطقه
پس از تثبیت کامل شرایط، باید عملیات احیای جنگلهای سوخته آغاز شود. کاشت نهالهای بومی و مقاوم به خشکی اولین گام در این مسیر خواهد بود. ایجاد کمربند حفاظتی در اطراف جنگلهای باقیمانده نیز ضروری است. این کار میتواند از گسترش آتشسوزیهای آینده جلوگیری کند. نصب سیستمهای هشدار سریع و دوربینهای نظارتی نیز میتواند در پیشگیری از حوادث مشابه مؤثر باشد. نظارت مستمر بر مناطق جنگلی باید افزایش یابد.
درسهایی برای آینده
این حادثه نشان داد که باید تجهیزات اطفای حریق در مناطق جنگلی به روز شود. هلیکوپترهای آبپاش و تجهیزات پیشرفته میتوانند در مهار سریعتر آتش مؤثر باشند. تدوین برنامه جامع مدیریت بحران برای مناطق جنگلی ضروری است. این برنامه باید نقش هر دستگاه و اقدامات لازم در شرایط بحران را مشخص کند. افزایش آگاهی عمومی درباره پیشگیری از آتشسوزی نیز باید در دستور کار قرار گیرد. بسیاری از آتشسوزیها با رعایت نکات ساده قابل پیشگیری هستند.