به گزارش آسیانیوز ایران ؛ امروزه در بسیاری از هتلهای لوکس ایران، شاهد رفتارهایی هستیم که ریشه در نگرش مصرفگرایانه مهمانان دارد. برخی افراد با این باور وارد هتل میشوند که چون هزینه قابل توجهی پرداخت کردهاند، باید به هر قیمتی از تمام امکانات استفاده حداکثری کنند—حتی اگر این استفاده با اصول اخلاقی، محیطزیستی، یا آسایش دیگران در تضاد باشد.
در این مقاله، ضمن تحلیل ریشههای این ذهنیت، با ذکر مثالهای واقعی، به راهکارهای آموزشی جهت مدیریت این نوع رفتار پرداخته میشود.
مصرفگرایی افراطی چیست و چگونه در هتلها بروز میکند؟
مصرفگرایی افراطی به رفتاری اطلاق میشود که فرد بدون درنظر گرفتن منابع، زمان، حقوق دیگران و تأثیرات بلندمدت، صرفاً بهدنبال استفاده بیشازحد از خدمات و امکانات است.
مثال واقعي ۱:
در یک هتل ۵ ستاره در مشهد، مهمانی برای ۲ شب اقامت رزرو کرده بود، اما روزانه ۶ وعده غذا از رستوران هتل میگرفت و بخش زیادی از آن را استفاده نمیکرد. وقتی دلیل را پرسیدند گفت: «پول دادم، دلم نمیخواد چیزی از دست بدم!»
این رفتار باعث اتلاف غذا، بار اضافی بر کارکنان آشپزخانه، و حتی افزایش قیمت برای سایر مهمانان میشود.
ریشههای روانی و فرهنگی این نگرش
۱. جبران هزینه: ذهنیت عمومی برخی مردم این است که چون هزینه زیادی پرداختهاند، باید چیزی بهاصطلاح "جبران" شود.
۲. ضعف در فرهنگ اقامت: فرهنگ استفاده از خدمات عمومی در کشور ما آموزش داده نمیشود؛ نه در مدارس و نه در رسانهها.
۳. نمایش در شبکههای اجتماعی: بعضی افراد فقط برای گرفتن عکس با غذای متنوع یا سونا و استخر هتل، از آن استفاده میکنند، حتی اگر نیازی نداشته باشند.
۴. عدم آشنایی با مفهوم «مصرف مسئولانه»: بسیاری تصور میکنند مصرف بیشتر = ارزش بیشتر، درحالیکه مصرف بهجا = احترام به منابع.
پیامدهای این رفتار در صنعت هتلداری
۱. افزایش هزینههای نگهداری و کاهش بهرهوری
۲. کاهش رضایت سایر مهمانان
۳. فرسودگی شغلی کارکنان هتل
۴. ایجاد نگاه منفی گردشگران خارجی به رفتار ایرانیها
راهکارهای آموزشی برای اصلاح این رفتارها
۱. آموزش غیرمستقیم از طریق پیامهای محیطی
در فضای عمومی هتلها، از پیامهایی با لحن مؤدبانه و فرهنگی استفاده شود.
نمونه پیام:
«میز صبحانه امروز، فردای شما را هم میسازد؛ فقط به اندازه نیاز بردارید.»
۲. تولید ویدیوهای کوتاه در اتاقها و آسانسورها
ویدیوهای ۶۰ تا ۹۰ ثانیهای با بازیگر محبوب یا انیمیشن، که در مورد رفتار مسئولانه در استفاده از خدمات هتل صحبت کند.
۳. آموزش کارکنان برای مدیریت رفتارهای افراطی
کارکنان هتل باید یاد بگیرند چگونه با مهمانی که مثلاً دهها بار درخواست حوله یا خدمات دارد، با آرامش و احترام برخورد کنند، در عین حال رفتار او را هدایت کنند.
۴. تقدیر از مهمانانی که مصرف مسئولانه دارند
ارائه تخفیف در اقامت بعدی یا اهدای هدیه به مهمانانی که رفتار فرهنگی و مصرف مسئولانه داشتهاند، یک مشوق عملی و مؤثر است.
مثال:
«مهمان گرامی، رفتار شایسته شما در رعایت اصول مصرف باعث افتخار ماست. بهپاس این احترام، ۱۰٪ تخفیف برای سفر آینده شما در نظر گرفته شده است.»
نتیجهگیری آموزشی
برای کاهش رفتارهای مصرفگرایانه افراطی در هتلهای ایران، صرفاً نمیتوان به هشدار یا جریمه اکتفا کرد. راهحل اصلی، آموزش رفتار فرهنگی در قالبهای ساده، جذاب و مؤثر است.
آموزشهایی که بر سه پایه بنا شوند:
۱. احترام به منابع عمومی
۲. همدلی با دیگر مهمانان
۴. تقویت عزتنفس بدون نیاز به مصرفنمایی
اگر آموزش این مفاهیم از مدرسه و خانواده آغاز شود و در فضای رسانه و صنعت هتلداری ادامه پیدا کند، میتوان امیدوار بود که در آیندهای نهچندان دور، شاهد مهمانانی باشیم که باافتخار و آگاهی، از خدمات بهره میبرند، نه صرفاً با نگاه «پول دادم، باید تا تهش برم!»
پیشنهاد نهایی
پیشنهاد میشود که سازمان گردشگری، وزارت آموزشوپرورش و انجمن هتلداران ایران، در کنار یکدیگر کمپین ملی آموزش رفتار گردشگری و اقامتی را راهاندازی کنند، تا هم فرهنگ ارتقا یابد و هم کیفیت خدمات پایدار بماند.