آسیانیوز ایران؛ سرویس سیاسی:
سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در اظهاراتی صریح و قابل تأمل، به تبیین رویکرد دیپلماتیک ایران در قبال تحولات منطقهای و پرونده هستهای پرداخت. وی با اشاره به محدودیتها و الزامات سیاست خارجی، نکات مهمی را درباره تعادل بین مذاکره و مقاومت مطرح کرد. عراقچی با تأکید بر اولویت دیپلماسی، هشدار داد که مذاکره همیشه تضمینکننده صلح نیست. او به تاریخچه روابط بینالملل اشاره کرد و یادآور شد که ایران پیش از جنگ تحمیلی نیز در حال مذاکره بود، اما این مذاکرات نتوانست از وقوع جنگ جلوگیری کند.
معاون وزیر خارجه با رد نگاه سیاه و سفید به مقوله جنگ و مذاکره، تأکید کرد که در برخی شرایط، جنگیدن برای حفظ منافع ملی یک ضرورت اجتنابناپذیر است، در حالی که در شرایط دیگر، پرهیز از جنگ عقلانیترین تصمیم ممکن محسوب میشود. وی در ادامه به وضعیت پرونده هستهای پرداخت و گفت که ایران هنوز به نقطه بلوغ برای مذاکره مؤثر با آمریکا نرسیده و همچنین مبنایی برای مذاکرات با اروپا وجود ندارد.
پیش از جنگ، چند طرح عملیاتی روی میز مذاکره با آمریکا گذاشتیم
خواسته آمریکا از ابتدا این بود که ایران توانمندی ساخت سلاح هستهای نداشته باشد. برخی آنها را قانع کردند که با وجود غنیسازی، این توانمندی همیشه وجود خواهد داشت و بنابراین خواسته آنها به معنای «غنیسازی صفر» شد. از روز اول و از دور اول مذاکره هم همین خواسته را داشتند. چندین طرح عملیاتی داشتیم تا بین غنیسازی و عدم برخورداری از سلاح مصالحه ایجاد کنیم. این طرحها در جریان مذاکرات مورد توجه قرار گرفت و تمایل نشان داده شد، اما وقتی به واشنگتن میرفت، کسانی بودند که آنها را قانع میکردند که باید بر «غنیسازی صفر» ایستادگی کنند. من فکر میکنم لابی بسیار قویتری در واشنگتن وجود داشت که این خواسته را بر آمریکاییها تحمیل کرد. در غیر این صورت، آمریکاییها یا حداقل مذاکرهکنندگان ما آمادگی داشتند که به فرمولهای میانبر برسند.
از منظر روابط بینالملل
اظهارات عراقچی نشاندهنده یک واقعگرایی عملی در سیاست خارجی ایران است. این رویکرد که از مکتب واقعگرایی در روابط بینالملل الهام گرفته، بر محاسبه هزینه-فایده در انتخاب بین جنگ و صلح تأکید دارد. این نگاه، هم با گفتمان مقاومت و هم با عملیات دیپلماتیک قابل تطبیق است. تأکید بر اینکه «تصمیمگیری در سیاست خارجی یک امر حاکمیتی است، نه دولتی» نشاندهنده تداوم خط مشی کلی نظام در پروندههای مهم است. این عبارت به وضوح مرزبندی بین دولت و نهادهای حاکمیتی را نشان میدهد و بر محدوده اختیارات دولت در عرصه دیپلماسی تأکید میکند.
اظهارات درباره آژانس بینالمللی انرژی اتمی
نشاندهنده درک ایران از الزامات بینالمللی است. قطع کامل همکاری با آژانس میتواند به انزوا بیشتر ایران و تشدید تحریمها بینجامد. بنابراین، حفظ یک حداقل همکاری، یک انتخاب استراتژیک مبتنی بر سیاست مبتنی بر واقعیتهاست.