تورم؛ تفاوت ایران و افغانستان

آسیانیوز ایران؛ سرویس اقتصادی:

دکتر شیرین نوری - مشاور سرمایه گذاری و تحلیلگر بازارهای مالی

 تورم یعنی کاهش مداوم ارزش پول ملی؛ وقتی حجم پول در اقتصاد سریع‌تر از تولید کالا و خدمات رشد کند، نتیجه طبیعی‌اش بالا رفتن قیمت‌هاست. اما نکته‌ی مهم این است که تورم فقط پدیده‌ای پولی نیست — ریشه‌اش در بی‌اعتمادی به سیاست‌گذار اقتصادی و نبود انضباط مالی دولت است. در ایران، رشد بی‌رویه‌ی نقدینگی، کسری بودجه‌ی مزمن، سیاست‌های دستوری، قیمت‌گذاری غیرواقعی و ناترازی‌های بانکی باعث شده پول مدام از دارایی‌های ریالی فرار کند و به سمت طلا، دلار، مسکن یا بورس برود.به‌عبارتی، ریال خودش دشمن خودش شده است.

اما چرا افغانستان تورم پایین‌تری دارد؟

🔹 اول اینکه اقتصاد افغانستان دلاریزه است؛ یعنی مردم و کسب‌وکارها بیشتر با دلار معامله می‌کنند و نه با واحد پول ملی.

🔹 دوم، دولت افغانستان حجم پول چاپ نمی‌کند چون اساساً ساختار بانکی و سیاست‌گذاری پولی متمرکزی مثل ایران ندارد.

🔹 سوم، چون تولید و تقاضای داخلی پایین است، سرعت گردش پول هم بسیار محدود است؛ بنابراین قیمت‌ها چندان بالا نمی‌رود.

📍در واقع، نبود تورم در افغانستان به معنای سلامت اقتصاد نیست، بلکه نتیجه‌ی فقر اقتصادی و رکود عمیق است. در ایران اما، اقتصاد هنوز فعال است ولی زیر فشار سیاست‌های غلط پولی و مالی، انرژی خود را از دست می‌دهد.

خلاصه

تورم زمانی مهار می‌شود که دولت از خرج کردن بیشتر از درآمدش دست بردارد، بانک‌ها اصلاح شوند، و مردم دوباره به پول ملی اعتماد کنند — چیزی که بدون اصلاح حکمرانی اقتصادی ممکن نیست.