آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:
در فضای موسیقی ایران، نام شجریان همیشه با نوآوری، اصالت و پیوند نسلها گره خورده است. این بار، این پیوند نه در کنار استاد آواز ایران، که در همنوایی پدر و دختری از همین خاندان به گوش میرسد. همایون شجریان، خواننده پرآوازه موسیقی اصیل ایرانی، روز دوشنبه با انتشار خبری، جامعه هنری و مخاطبانش را غافلگیر کرد. او از انتشار قطعهای جدید با عنوان «باور کن» خبر داد که ویژگیای منحصربهفرد دارد. این اثر، حاصل همکاری هنری او با دخترش، یاسمین شجریان است. همایون در توصیف این همکاری، از عباراتی سرشار از عاطفه پدرانه و غرور هنری استفاده کرده است.
او در یادداشت خود تأکید کرده که این قطعه را با اشتیاق و مهر به تمام پدران و دختران ایران زمین و جهان تقدیم میکند. این اهدا، فراتر از یک رسم هنری، نشاندهنده عمق مفهومی اثر است که بر رابطه جهانی پدر و دختر متمرکز است. همایون شجریان به وضوح از این اثر به عنوان "پیوند سه نسل" یاد میکند. نسلی که با شعر جاودان سعدی آغاز میشود، به نسل خود او و همایون میرسد و سپس با نمایندگی یاسمین از نسل جوان امروز تکمیل میگردد. این خواننده نامآشنا در ادامه، یک نکته مهم را فاش کرده است: قطعه «باور کن» در واقع، نخستین تجربه حرفهای یاسمین شجریان در عرصه موسیقی است. تجربهای که سالها مقدمهچینی برای آن شده است. یاسمین شجریان سالها نزد پدر خود و نیز اساتید مجرب بینالمللی به مشق موسیقی و آواز پرداخته است. این آموزش دوگانه، هم ریشههای ایرانی و هم نگاه جهانی را در هنر او تأمین کرده است. این همکاری، برای بسیاری از علاقهمندان، یادآور همخوانی ماندگار مژگان شجریان (خواهر همایون) با استاد محمدرضا شجریان است. گویی حلقهای هنری از نسلهای مختلف این خانواده، دوباره در حال تکمیل شدن است.
تداوم میراث هنری خانواده شجریان
خانواده شجریان از معدود خاندانهای هنری ایران است که انتقال سینهبهسینه هنر را نه تنها در حد نظریه، که در عمل محقق کردهاند. همکاری همایون و یاسمین، گام جدیدی در این مسیر است. این اقدام نشان میدهد که آموزش و پرورش هنرمند در این خانواده، فرآیندی هدفمند و بلندمدت است. یاسمین نه به عنوان یک هنرمند ناگهانی، که به عنوان محصول سالها تربیت تخصصی پدری هنرمند و استادان بینالمللی وارد عرصه شده است. این موضوع، کیفیت و عمق کار را از همان ابتدا تضمین میکند.
نمادگرایی اجتماعی اثر "باور کن"
انتخاب مخاطب اثر - "تمام پدران و دختران" - و همچنین عنوان "باور کن"، حامل پیامی اجتماعی فراتر از موسیقی محض است. در فضای کنونی جامعه، تقویت و ستایش رابطه پدر و دختری میتواند نمادی از تأکید بر کانون خانواده، انتقال ارزشهای نسلها و ایجاد فضای اعتماد باشد. این اثر هنری، قصد دارد با زبان موسیقی، گفتوگویی عاطفی بین نسلها برقرار کند. این نگاه جامعنگر و انسانمحور، از شاخصههای هنر متعهد و اثرگذار است.
انتخاب شعر سعدی؛ هوشمندی هنری و فرهنگی
ارجاع مستقیم همایون شجریان به استفاده از شعر سعدی، نشان از هوشمندی هنری او دارد. سعدی نماد ادبیات کهن فارسی با زبانی جهانی و انسانی است. انتخاب شعر او، هم پشتوانهای محکم برای اثر فراهم میکند، هم آن را در مسیر موسیقی اصیل ایرانی قرار میدهد، و هم پیام اثر را فراگیر و فرازمانی میسازد. این انتخاب، پلی بین اصالت و امروزی بودن است و نشان میدهد موسیقی اصیل میتواند بر بستر متون کلاسیک، با نسل جوان ارتباط برقرار کند.
آموزش دوگانه؛ تلفیق اصالت ایرانی و نگاه بینالمللی
ذکر این نکته که یاسمین هم نزد پدر (به عنوان نماینده برجسته موسیقی ردیفدستگاهی) و هم نزد اساتید بینالمللی آموزش دیده، بسیار قابل تأمل است. این نشان میدهد نسل جدید خانواده شجریان، هنر خود را در گفتوگویی آگاهانه با موسیقی جهان تعریف میکند. این رویکرد، هم از انزوا طلبی جلوگیری میکند و هم از تقلید صرف. محصول چنین آموزشی میتواند هنری باشد که ریشه در خاک ایران دارد، اما زبانی برای گفتوگو با مخاطب جهانی دارد. این همان مسیری است که بسیاری از هنرمندان موفق جهانی پیمودهاند.
یادآوری یک خاطره جمعی؛ همخوانیهای خانوادگی شجریان
اشاره ناخودآگاه بسیاری از مخاطبان به همخوانی مژگان و همایون با استاد شجریان، نشان از نقش خاطره جمعی در دریافت این اثر دارد. آن همکاریها، در اذهان به عنوان لحظاتی طلایی و عاطفی ثبت شدهاند. انتشار «باور کن» آن خاطره را زنده میکند و یک تداوم تاریخی را به رخ میکشد. این پیوند عاطفی با گذشته، به استقبال از اثر جدید کمک شایانی میکند. همچنین، این مقایسه، چالشی هنری برای یاسمین شجریان ایجاد میکند تا هم در سنت خانواده بایستد و هم صدای مستقل خود را پیدا کند.