آسیانیوز ایران؛ سرویس اجتماعی:
با نزدیک شدن به اوج فصل سرما، شیوع بیماریهای تنفسی ویروسی در بسیاری از نقاط کشور افزایش یافته است. در این میان، استان کردستان نیز شاهد رشد قابل توجهی در موارد ابتلا به آنفلوآنزا بوده که نگرانیها را در بین مسئولان و خانوادهها افزایش داده است. در واکنش به این وضعیت، استانداری کردستان تصمیم مهمی را برای کنترل زنجیره انتقال بیماری اتخاذ کرده است. بر اساس اطلاعیه رسمی این استانداری، روز شنبه ۱۵ آذر ماه، تمامی مدارس و دانشگاههای استان تعطیل خواهد بود. این تصمیم که با هدف قطع زنجیره انتقال ویروس در محیطهای پُرتراکم آموزشی گرفته شده، نشاندهنده حساسیت مسئولان استانی نسبت به سلامت دانشآموزان، دانشجویان و کارکنان آموزشی است. مدارس و دانشگاهها به دلیل تجمع تعداد زیادی از افراد در فضای بسته، میتوانند به کانونهای اصلی انتشار ویروس تبدیل شوند. بر اساس دستورالعمل اعلام شده، آموزش در روز تعطیلی مذکور به صورت غیرحضوری و از طریق روشهای مجازی ادامه خواهد یافت. این رویکرد، تداوم فرآیند آموزش را در شرایط بحرانی تضمین میکند و از وقفه تحصیلی جلوگیری مینماید.
شیوع آنفلوآنزا به ویژه در فصل پاییز و زمستان پدیدهای شناخته شده است، اما تجربیات سالهای اخیر از همهگیری کووید-۱۹ نشان داده که مداخلات به موقع و محدودسازی تماسهای اجتماعی میتواند نقش موثری در کنترل سرعت انتشار ویروس داشته باشد. تعطیلی موقت مراکز آموزشی، یکی از این مداخلات غیردارویی است که در بسیاری از کشورهای جهان نیز در مواجهه با امواج شیوع آنفلوآنزا یا سایر بیماریهای مسری تنفسی به کار گرفته میشود. این اقدام فرصتی برای کاهش تماسهای نزدیک و شکستن چرخه انتقال ویروس ایجاد میکند. با این حال، تعطیلی مدارس و دانشگاهها پیامدهای اجتماعی و اقتصادی دیگری نیز به همراه دارد. از جمله میتوان به دشواری مدیریت فرزندان برای خانوادههای شاغل، چالشهای دسترسی به آموزش مجازی برای همه دانشآموزان به ویژه در مناطق محروم، و اختلال در برنامهریزی آموزشی اشاره کرد. به نظر میرسد مسئولان استانی کردستان با در نظر گرفتن تمام این جوانب و با اولویت قرار دادن سلامت عمومی، این تصمیم را اتخاذ کردهاند. اثربخشی این اقدام و همچنین تصمیم درباره تمدید یا عدم تمدید آن، به ارزیابی دقیق روند شیوع بیماری در روزهای آتی بستگی خواهد داشت.
اپیدمیولوژی شیوع آنفلوآنزا و لزوم مداخلات زودهنگام
آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی شدیداً مسری است که دستگاه تنفسی را درگیر میکند. در فصل شیوع، ویروس به سرعت در محیطهای بسته و شلوغ مانند کلاسهای درس منتشر میشود. کودکان و نوجوانان به عنوان یکی از گروههای اصلی ناقل ویروس محسوب میشوند که ممکن است خود علائم شدیدی نشان ندهند، اما ویروس را به اعضای خانواده و جامعه منتقل کنند. تعطیلی مدارس و دانشگاهها یک مداخله «غیردارویی» و «غیرفارماکولوژیک» مؤثر است که میتواند با کاهش تماسهای نزدیک، منحنی اپیدمی را پهنتر کرده و از افزایش ناگهانی موارد بستری در بیمارستانها جلوگیری کند. این اقدام به سیستم سلامت فرصت میدهد تا بدون تحت فشار قرار گرفتن، به موارد شدید رسیدگی کند.
سیاستگذاری سلامت عمومی در سطح استانی و اقتضائات محلی
تصمیم استانداری کردستان نشان از اختیار و مسئولیتپذیری مقامات استانی در مدیریت بحرانهای بهداشتی منطبق با شرایط خاص منطقه دارد. ممکن است دادههای مراقبت بهداشتی در کردستان نشاندهنده افزایش نگرانکننده موارد مثبت، بستری یا غیبت دانشآموزان و معلمان به دلیل بیماری باشد. این تصمیم منطبق با «اقدامات متقابل اجتماعی» در مواجهه با اپیدمی است. استانها میتوانند بر اساس شواهد محلی، سریعتر از دستورالعملهای کلی ملی عمل کنند. این رویکرد «محوریت استان» در مدیریت سلامت، در دوران همهگیری کووید-۱۹ نیز آزموده شده و میتواند کارآمد باشد.
چالشهای آموزش مجازی و تضمین دسترسی برابر
تعطیلی مدارس و دانشگاهها تنها زمانی میتواند یک تصمیم جامع باشد که همراه با برنامهای قوی برای تداوم آموزش از راه دور باشد. این موضوع چالشهایی را به ویژه در مناطق کمتربرخوردار یا روستایی به همراه دارد: دسترسی به اینترنت پرسرعت، در اختیار داشتن ابزارهای دیجیتال (مانند تلفن هوشمند یا تبلت)، و مهارت معلمان و دانشآموزان در استفاده از پلتفرمهای آموزش مجازی. استانداری و ادارات آموزش و پرورش و علوم دانشگاهی استان باید اطمینان حاصل کنند که این تعطیلی به معنای تعلیق آموزش برای قشری از دانشآموزان نیست. ارائه آموزش از طریق روشهای جایگزین مانند مدرسه تلویزیونی یا توزیع بستههای آموزشی میتواند مکمل خوبی باشد.
تأثیر روانی-اجتماعی و اقتصادی بر خانوادهها
تعطیلی ناگهانی مدارس فشار مضاعفی بر خانوادهها، به ویژه خانوادههای شاغل و مادران سرپرست خانوار وارد میکند. نیاز به مراقبت از کودکان در خانه، هماهنگی برای آموزش آنلاین و نگرانی از عقب افتادن تحصیلی، میتواند استرس قابل توجهی ایجاد کند. از سوی دیگر، برخی خانوادهها ممکن است برای تأمین هزینههای اینترنت یا دستگاههای لازم تحت فشار مالی قرار گیرند. اطلاعرسانی شفاف استانداری درباره مدت تعطیلی و ارائه راهنماییهای مشخص به خانوادهها برای مدیریت این شرایط، میتواند از بار این فشارها بکاهد. همچنین، هماهنگی با مراکز کاری برای امکان دورکاری والدین یا ایجاد تسهیلات میتواند کمککننده باشد.
آیندهنگری و ارزیابی برای تصمیمات آتی
تعطیلی یک روزه (در مرحله اول) احتمالاً به عنوان یک اقدام احتیاطی و برای ارزیابی تأثیرات اولیه در نظر گرفته شده است. مسئولان باید با نظارت دقیق بر آمار مراجعه به مراکز درمانی، درصد غیبت در مدارس (پس از بازگشایی) و نتایج آزمایشهای ویروسی، کارایی این تصمیم را بسنجند. این دادهها مبنای تصمیمگیری برای تمدید یا عدم تمدید تعطیلی و یا حتی تعمیم آن به سایر نهادهای دولتی یا اماکن عمومی خواهد بود. شفافیت در انتشار این آمار و تحلیلها، اعتماد عمومی به تصمیمات مدیریت بحران را افزایش میدهد. در نهایت، این رویداد اهمیت سرمایهگذاری پایدار روی زیرساختهای بهداشتی، آموزش مجازی و فرهنگسازی برای رعایت پروتکلهای بهداشتی در مدارس را پررنگ میکند.