آسیانیوز ایران؛ سرویس اقتصادی:
حملات اسرائیل به ایران و واکنش ایران، روز جمعه باعث لرزش بازارهای مالی جهانی شد. قیمت نفت بهویژه با جهشی چشمگیر همراه بود و تا بعدازظهر جمعه ۷ درصد افزایش یافت. این مسئله نگرانیهایی ایجاد کرده که ممکن است با دورهای دیگر از افزایش شدید قیمت انرژی روبهرو شویم که به نوبه خود موجب افزایش قیمتها در همه چیز از بنزین و مواد غذایی گرفته تا سایر اقلام خواهد شد. این همان اتفاقی است که سه سال پیش پس از حمله روسیه به اوکراین رخ داد و زندگی مردم سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داد.
قیمت نفت چقدر افزایش یافته است؟
این حملات واکنشی فوری در بازارها برانگیخت و باعث افزایش ناگهانی نسبت به ۲۴ ساعت پیش شده است. و همین ریسک بیرونی یکی از عواملی است که قیمتها را بالا میبرد. بدون اختلال در حمل و نقل دریایی، احتمالا قیمت نفت در سطح بالا باقی نمیماند. در سال ۲۰۲۲، پس از تهاجم روسیه به اوکراین، با بازگشایی اقتصاد جهانی پس از کووید، تقاضا برای انرژی افزایش یافت. اما اکنون اقتصاد جهانی با دوران سختتری مواجه است و تولید کنندگانی از عربستان سعودی تا برزیل ظرفیت افزایش عرضه نفت را دارند که میتواند به کاهش قیمتها کمک کند.
این برای اقتصاد جهانی چه معنایی دارد؟
میزان افزایش قیمت انرژی و تاثیرات گستردهتر آن، به شدت تحولاتی بستگی دارد که در ادامه درگیری اسرائیل و ایران رخ خواهد داد. اما این توان بالقوه را دارد که به گفته محمد العریان، مشاور ارشد اقتصادی در شرکت مدیریت دارایی آلیانتس، «یک شوک منفی برای اقتصاد جهانی در زمانی بد» باشد. او میگوید: «از هر زاویه که نگاه کنید، در کوتاهمدت منفی است، در بلندمدت هم منفی است.» محمد العریان میگوید: «این شوکی دیگر به ثبات نظم اقتصادی جهانی تحت رهبری آمریکا است، در زمانی که از قبل هم پرسشهای زیادی درباره آن وجود داشت.»
کپیتال اکونومیکس محاسبه کرده است که اگر قیمت نفت دوباره به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه باز گردد، میتواند یک درصد به نرخ تورم در اقتصادهای پیشرفته اضافه کند، که کار را برای بانکهای مرکزی که امیدوارند نرخ بهره را کاهش دهند، دشوارتر خواهد کرد. اما از نظر دیوید آکسلی، این محتملترین سناریو نیست. او میگوید: «بیثباتی در خاورمیانه چیز تازهای نیست، ما شاهد دورههای متعدد آن بودهایم. ممکن است در عرض یک هفته همه چیز فروکش کند.»
تحلیل اقتصادی آسیانیوز ایران
۱. تأثیر مستقیم بر بازار نفت
- قیمت نفت خام (برنت) در کمتر از ۲۴ ساعت ۷% افزایش یافت.
- نگرانی از اختلال در عرضه نفت خاورمیانه، عامل اصلی این جهش است.
- در صورت تشدید درگیری، احتمال رسیدن قیمت به ۱۰۰ دلار در هر بشکه وجود دارد.
۲. پیامدهای اقتصادی جهانی
تورم
افزایش قیمت نفت میتواند ۱% به نرخ تورم در اقتصادهای پیشرفته اضافه کند.
سیاست بانکهای مرکزی
کاهش نرخ بهره با مشکل مواجه میشود.
رشد اقتصادی
هزینههای انرژی بالا میتواند رشد جهانی را کاهش دهد