خانه‌ی کوچک یا طلا؟

آسیانیوز ایران؛ سرویس اقتصادی:

کاظم عاشوری گیلده - نویسنده و محقق - تصور کنید با پس‌انداز یک عمر زحمت، بالاخره ۲ میلیارد تومان پس‌انداز کرده‌اید. حالا با تورم افسارگسیخته، هر روز ارزش پولتان آب می‌رود. آیا باید تمام سرمایه را به طلا تبدیل کنید یا خانه دوم بخرید؟ این تصمیم می‌تواند آینده مالی شما را متحول کند! آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد در یک سال گذشته، قیمت سکه ۸۰% رشد داشته، درحالی که مسکن تنها ۳۵% افزایش قیمت را تجربه کرده است. اما آیا این آمار به معنای برتری مطلق طلاست؟ یا ملک مزایای پنهانی دارد که در بلندمدت برنده می‌شود؟

نکته جالب اینجاست که برخلاف تصور عموم، خرید ملک در حومه شهرهای بزرگ می‌تواند بازدهی مرکب ۴۰% در سال ایجاد کند (۳۵% رشد قیمت + ۵% اجاره). از طرفی، نقدشوندگی بالای طلا آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای مواقع اضطراری تبدیل کرده است. در این گزارش ویژه، با تحلیل داده‌های دقیق از بازارهای موازی و مشاوره با کارشناسان اقتصادی، به شما نشان می‌دهیم چگونه می‌توانید بین این دو گزینه، هوشمندانه ترین انتخاب را داشته باشید. راهکاری که هم از ارزش پولتان محافظت کند، هم درآمد ماهانه ایجاد نماید!

در این یادداشت می‌خواهیم به یک دو راهی مهم برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی بپردازیم؛ کسانی که با سال‌ها کار و زحمت و پس‌انداز کم‌کم توانسته‌اند مبلغی در حدود ۱ تا ۲ میلیارد تومان جمع کنند. با این پول، بسیاری به فکر حفظ ارزش سرمایه یا ایجاد درآمد هستند. اما سؤال اصلی این است: طلا بخریم یا خانه دوم؟ کدام انتخاب باعث می‌شود سود کنیم و ضرر نکنیم؟ در این مقاله سعی شده به زبان ساده، اما دقیق و حرفه‌ای، مزایا و معایب هر دو گزینه بررسی شود تا بتوانید بهترین تصمیم را متناسب با شرایط خودتان بگیرید.

وضعیت فعلی بازار مسکن در ایران

در حال حاضر، میانگین قیمت هر متر آپارتمان در تهران به حدود ۹۵ تا ۱۱۰ میلیون تومان رسیده است. این یعنی با ۲ میلیارد تومان در بهترین حالت می‌توانید حدود ۲۰ متر آپارتمان بخرید، که طبیعتاً به‌درد سکونت یا اجاره دادن هم نمی‌خورد. اما اگر به شهرهای اطراف تهران مثل پردیس، اندیشه یا قسمت‌هایی از کرج نگاه کنیم، قیمت‌ها بین ۳۵ تا ۵۰ میلیون تومان به ازای هر متر مربع است. بنابراین در این مناطق می‌توان یک واحد ۴۰ تا ۵۰ متری پیدا کرد که قابلیت اجاره دادن هم داشته باشد. در تهران، یک واحد ۵۵ متری در مناطق ارزان‌تر در حال حاضر چیزی حدود ۴ میلیارد تومان قیمت دارد و با ۲ میلیارد فقط می‌شود به پیش‌خرید یا وام‌های سنگین فکر کرد.

بررسی طلا به‌عنوان گزینه سرمایه‌گذاری

برای مقایسه، نگاهی به قیمت طلا بیندازیم. قیمت سکه امامی از حدود ۴۰ میلیون تومان در خرداد ۱۴۰۳ به ۷۲ میلیون تومان در خرداد ۱۴۰۴ رسیده است؛ یعنی حدود ۸۰ درصد رشد در یک سال. این یعنی اگر پارسال ۲ میلیارد تومان سکه می‌خریدید، امسال دارایی‌تان بیش از ۳.۵ میلیارد تومان می‌شد. با ۲ میلیارد تومان امروز، می‌توانید حدود ۲۷ سکه بخرید. اگر سال آینده طلا فقط ۳۰ درصد هم رشد کند، سرمایه شما به بیش از ۲.۶ میلیارد تومان می‌رسد. البته هیچ تضمینی برای این مقدار سود وجود ندارد، اما طلا معمولاً هم‌پای نرخ دلار و تورم رشد می‌کند.

مزیت بزرگ طلا این است که خیلی سریع می‌توانید آن را نقد کنید. حتی اگر پول لازم فوری داشته باشید، فروش طلا فقط چند دقیقه طول می‌کشد. هزینه‌ی جانبی زیادی هم ندارد؛ نه مالیات، نه شارژ، نه تعمیرات. اما از طرف دیگر، چون قابل لمس و حمل است، باید از آن به‌خوبی نگهداری کنید؛ چون احتمال سرقت یا گم‌شدن وجود دارد. همچنین نوسانات لحظه‌ای در بازار طلا زیاد است و ممکن است برای مدتی هم ارزشش کم شود.

وضعیت سرمایه‌گذاری در خانه‌ی دوم یا پیش‌خرید

قیمت مسکن در تهران در سال ۱۴۰۳ حدود ۳۵ درصد رشد داشته و اجاره‌بها نیز حدود ۴۰ درصد بالا رفته است. اگر در یکی از شهرهای اطراف تهران ملکی به قیمت ۲ میلیارد تومان بخرید، احتمالاً طی یک سال آینده، با همان نرخ رشد، ارزش آن به حدود ۲.۷ میلیارد تومان خواهد رسید. علاوه بر این، اگر آن خانه را اجاره دهید، حدود ۵ درصد از ارزش ملک به‌صورت سالانه درآمد اجاره‌ای خواهید داشت؛ یعنی حدود ۱۰۰ میلیون تومان در سال. پس بازده کلی شما شامل رشد قیمت ملک و اجاره، در حدود ۴۰ درصد می‌شود.

مزیت این سرمایه‌گذاری این است که درآمد ماهانه دارید، و اگر بتوانید ملک خوبی بخرید، آن خانه می‌تواند برای سال‌ها منبع درآمد باثباتی باشد. اما باید بدانید که فروش خانه کار ساده‌ای نیست. ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا مشتری مناسب پیدا شود.

هزینه‌های جانبی ملک هم زیاد است. مالیات، عوارض شهرداری، شارژ ساختمان، هزینه تعمیرات و مشاوره املاک، همه جزو مخارجی هستند که باید به آن‌ها توجه کنید. از طرف دیگر، دولت هم طرح‌هایی برای مالیات گرفتن از خانه‌های دوم یا خالی دارد که می‌تواند در آینده تأثیر منفی بگذارد.

نتیجه‌گیری

اگر بخواهیم نگاهی کلی بیندازیم، باید بگوییم که طلا برای کسانی مناسب‌تر است که اولاً می‌خواهند ارزش پولشان حفظ شود، ثانیاً ممکن است در آینده‌ی نزدیک نیاز فوری به پول نقد داشته باشند. خرید و فروش طلا آسان، سریع و بدون دردسر است. اما اگر به دنبال ایجاد یک منبع درآمد ثابت ماهانه هستید و عجله‌ای برای فروش ندارید، خرید خانه دوم در اطراف تهران می‌تواند گزینه بدی نباشد. با این حال، با ۲ میلیارد تومان فقط می‌توانید وارد بازار مسکن در مناطق ارزان‌تر یا پروژه‌های پیش‌خرید شوید، نه خرید ملک آماده در تهران.

پیشنهاد کاربردی برای سرمایه‌ی محدود

اگر شما حدود ۲ میلیارد تومان سرمایه دارید، پیشنهاد ما ترکیب سرمایه‌گذاری است. مثلاً می‌توانید ۷۰ درصد از پول را سکه یا طلای آب‌شده بخرید (حتماً با فاکتور رسمی)، و ۳۰ درصد باقیمانده را در پیش‌پرداخت یک پروژه مسکن مطمئن سرمایه‌گذاری کنید.

اگر با بازار بورس آشنایی دارید، می‌توانید از صندوق‌های طلا (ETF) استفاده کنید که بدون نیاز به نگهداری فیزیکی، همان بازدهی طلا را به شما می‌دهند. اگر تصمیم به خرید ملک دارید، حتماً هزینه‌های پنهان مثل مالیات، عوارض و تعمیرات را در محاسبات خود وارد کنید.  در نهایت، پیشنهاد می‌شود هر شش ماه یک‌بار قیمت‌ها را بررسی و شرایط اقتصادی را ارزیابی کنید. اگر دیدید یکی از دارایی‌ها رشد بیشتری داشته، بخشی از سرمایه‌تان را به آن سمت منتقل کنید تا تعادل حفظ شود.

حرف آخر

پولی که امروز در دست داریم، حاصل سال‌ها تلاش و زحمت است. نباید آن را به سادگی در بازارهای پرریسک یا ناآشنا به کار انداخت. با مطالعه و آگاهی می‌شود راهی را انتخاب کرد که کمترین ریسک و بیشترین بازده را برای شرایط زندگی شما داشته باشد.

• طلا مناسب‌تر است اگر: نقدشوندگی برایتان مهم است، می‌خواهید انعطاف مالی بالا داشته باشید و نگران افت ناگهانی قیمت ملک هستید.
• خانه مناسب‌تر است اگر: به درآمد ماهانه فکر می‌کنید، قصد نگهداری بلندمدت دارید و می‌توانید هزینه‌های جانبی و دردسرهای نگهداری ملک را بپذیرید.

مقایسه کلیدی طلا و مسکن در یک نگاه

 پولی را که با رنج به دست آورده‌ایم، با عقل خرج کنیم، نه با هیجان بازار!