آسیانیوز ایران؛ سرویس علم و تکنولوژی:
دکتر حسین چناری - مشاور امور آموزشی - امتحانات دیماه برای بسیاری از دانشآموزان و دانشجویان اهمیت زیادی دارد. اما مشکل رایجی که اکثر ما با آن روبهرو هستیم این است که بعد از ساعتها درس خواندن، مطالب را بهسرعت فراموش میکنیم. یادگیری مؤثر فقط به «زیاد درس خواندن» نیست، بلکه به درست درس خواندن بستگی دارد. در این مقاله با روشهایی آشنا میشویم که به ما کمک میکنند مطالب را بهتر یاد بگیریم و تا روز امتحان (و حتی بعد از آن) در ذهن نگه داریم.
۱. یادگیری فعال، نه حفظ کردن طوطیوار
بزرگترین اشتباه در درس خواندن، فقط روخوانی یا حفظ کردن بدون فهم است.
برای یادگیری فعال:
- بعد از مطالعه، کتاب را ببند و سعی کن مطالب را برای خودت توضیح بدهی
- از خودت سؤال طرح کن: «چرا؟»، «چطور؟»
- مطالب را به زبان ساده برای یک دوست خیالی تعریف کن
- این کار باعث میشود مغزت واقعاً درگیر یادگیری شود.
۲. مرورهای فاصلهدار (کلید طلایی ماندگاری)
بهجای اینکه همهی درسها را شب امتحان بخوانی:
- مرور اول: همان روز
- مرور دوم: ۲–۳ روز بعد
- مرور سوم: یک هفته بعد
این روش که به آن مرور فاصلهدار میگویند، باعث انتقال مطالب از حافظهی کوتاهمدت به بلندمدت میشود.
۳. خلاصهنویسی هوشمندانه
خلاصهنویسی مؤثر یعنی:
- استفاده از کلمات کلیدی
- نمودار، جدول و نقشهی ذهنی
- نوشتن مطالب با جملههای خودت، نه کپی از کتاب
- خلاصههای خوب، بهترین منبع مرور شب امتحان هستند.
۴. تمرین و حل سؤال
مغز با «استفاده کردن» یاد میگیرد:
- حل نمونهسؤالهای امتحانی
- پاسخ دادن به سؤال بدون نگاه به کتاب
- تصحیح اشتباهات و یادگیری از آنها
- هر اشتباه، یک فرصت برای یادگیری عمیقتر است.
۵. برنامهریزی واقعبینانه
برنامهای بنویس که:
- زمان استراحت داشته باشد
- درسهای سخت را در زمانی که تمرکز بیشتری داری قرار دهد
- قابل اجرا باشد، نه ایدهآلِ غیرواقعی
- حتی روزی ۳–۴ ساعت مطالعهی مفید، بهتر از ۱۰ ساعت مطالعهی خستهکننده است.
۶. خواب، تغذیه و آرامش را جدی بگیر
- خواب کمتر از ۶–۷ ساعت، یادگیری را نابود میکند
- آب کافی، میوه و غذای سبک تمرکز را بالا میبرد
- استرس زیاد باعث فراموشی میشود؛ نفس عمیق، ورزش سبک و توکل کمککنندهاند
نتیجهگیری
یادگیری بدون فراموشی برای امتحانات دیماه کاملاً ممکن است، اگر بهجای فشار زیاد، از روش درست استفاده کنیم. با یادگیری فعال، مرور منظم، تمرین، و مراقبت از جسم و ذهن، میتوانیم هم نمرهی خوب بگیریم و هم مطالب را واقعاً یاد بگیریم.
یادت باشد: کیفیت مطالعه مهمتر از کمیت آن است!