آسیانیوز ایران؛ سرویس فرهنگی هنری:
در گستره موسیقی اصیل ایرانی، بانوان بسیاری کوشیدهاند تا گنجینههای فرهنگی این سرزمین را پاس دارند. یکی از درخشانترین این چهرهها، بانوی هنرمندی بود که عشق به موسیقی محلی را با دانش آکادمیک درآمیخت. اکرم بنایی، مشهور به اَکی بنایی، نمونه بیهمتایی از تلفیق سنت و مدرنیته در عرصه هنر بود. او که در خانوادهای اهل هنر در اراک متولد شد، از همان جوانی عشق به موسیقی را در سر میپروراند. مسیر زندگی او زمانی دگرگون شد که برای تحصیل موسیقی راهی آمریکا شد. در دانشگاه کالیفرنیا، او نه تنها دانش موسیقی را فراگرفت، که کوشید هویت موسیقایی خود را نیز حفظ کند. وی با دریافت مدرک دکترای کنسرواتواری، به یکی از معدود بانوان ایرانی دارای این مدرک عالی در موسیقی تبدیل شد. اما هرگز دانش آکادمیک، او را از علاقه به موسیقی بومی ایران دور نکرد.
ترانههای محلی ایران در صدای او جان تازهای مییافتند. اجرای آثار ماندگاری چون «رشیدخان» و «گل پامچال» نشان از درک عمیق او از ریزشناسی و ملودیهای محلی داشت. این هنرمند بزرگ، سالها در لسآنجلس زندگی کرد، اما هرگز پیوندش با فرهنگ ایرانی گسسته نشد. خانه او در آنسوی مرزها، پناهگاهی برای پاسداشت هنر ایران بود. اکنون که صدای او خاموش شده، ترانههایش همچنان در قلب دوستداران موسیقی اصیل ایرانی طنینانداز است. یاد و خاطره او و آثار ارزشمندش جاودانه خواهد ماند.
تلفیق دانش آکادمیک و موسیقی فولکلوریک
اکرم بنایی از جمله نخستین بانوان ایرانی بود که موفق به دریافت مدرک دکترای کنسرواتواری از یک دانشگاه معتبر غربی شد. این دستاورد علمی، موقعیت ویژهای در عرصه موسیقی ایران برای او ایجاد کرد. وی با بهرهگیری از دانش تئوریک موسیقی جهانی، به بازخوانی و احیای ترانههای محلی ایران پرداخت. این رویکرد، سبب غنای بیشتر اجراهای او و ارائه شکلی نو از موسیقی فولکلوریک شد. روش او در ترکیب دانش موسیقی کلاسیک غربی با اصالتهای موسیقی ایرانی، الگویی بدیع برای هنرمندان نسلهای بعد ایجاد کرد. این شیوه، راهی برای حفظ هویت موسیقایی در عین بهرهگیری از دانش روز جهان گشود.
نقش مهاجرت در شکلگیری سبک هنری
اقامت طولانی مدت اکرم بنایی در آمریکا، تأثیر عمیقی بر نگرش هنری او گذاشت. دوری از وطن، موجب شد تا با دقت بیشتری به مطالعه و اجرای موسیقی محلی ایران بپردازد. او در محیط فرهنگی جدید، دریافت که موسیقی فولکلوریک میتواند به عنوان نماد هویت فرهنگی عمل کند. از این رو، با تمرکز بر این گونه موسیقی، کوشید پیوند خود با فرهنگ مادری را حفظ نماید. تجربه زندگی در غربت، به آثار او عمق عاطفی ویژهای بخشید. حس نوستالژی و عشق به زادگاه، در اجرای ترانههایش به وضوح قابل درک بود و همین ویژگی، بر جذابیت کارهای او میافزود.
ویژگیهای صوتی و سبک شناسی
صدای اکرم بنایی دارای تنالیته ویژهای بود که آن را برای اجرای ترانههای محلی مناسب میساخت. وسعت صوتی قابل توجه و کنترل تحسینبرانگیز بر حنجره، از ممیزههای بارز صدای او محسوب میشد. او در اجرای آثار، از تکنیکهای آوازی پیشرفتهای بهره میگرفت که حاصل تحصیلات آکادمیک او بود. اصالت و سادگی کاریزماتیک موسیقی محلی را نیز حفظ میکرد. سبک منحصر به فرد او در فاز بندی و به کارگیری پویایی، به آثارش شخصیت هنری ممتازی میبخشید. این ویژگیها، اجراهای او را از نمونههای مشابه متمایز میساخت.
همکاری با هنرمندان بزرگ
اکرم بنایی در طول فعالیت هنری خود با بزرگان عرصه موسیقی ایران همکاری نزدیک داشت. از جمله این همکاریها، کار با آهنگسازان برجستهای چون محمدعلی امیرجاهد و منوچهر چشمآذر بود. این همکاریها نه تنها بر غنای آثار او میافزود، که نشان از جایگاه والای هنری او در میان جامعه موسیقی ایران داشت. هنرمندان بزرگ، حاضر به همکاری با کسانی بودند که از صلاحیت هنری بالایی برخوردار باشند. تلفیق صدای منحصر به فرد او با ترکیب خلاقانه این آهنگسازان، آثاری خلق کرد که در تاریخ موسیقی ایران ماندگار شد. این آثار، نمونههای درخشانی از همکاری موفق هنرمندان ایرانی در داخل و خارج کشور محسوب میشوند.
میراث هنری و تأثیر بر نسلهای بعد
اکرم بنایی با اجراهای ماندگار خود، سهم بسزایی در حفظ و اشاعه موسیقی محلی ایران ایفا کرد. آثار او امروزه به عنوان منبع معتبری برای مطالعه و بازسازی ترانههای فولکلوریک مورد استفاده قرار میگیرد. رویکرد حرفهای او به موسیقی و پایبندی به اصول آکادمیک، الگویی برای هنرمندان جوان ایجاد کرد. او نشان داد که میتوان در عین حفظ اصالت، از دانش روز موسیقی نیز بهره برد. میراث هنری او، محدود به آثار ضبط شده نیست، که شامل رویکرد علمی-هنری او به موسیقی محلی نیز میشود. این نگاه، راه را برای پژوهشهای آینده در حوزه موسیقی فولکلوریک هموار کرده است.